Opsporingsprogramma’s gericht op risico’s voor gezondheid en welzijn van ouderen, zijn te versnipperd en sluiten niet goed aan bij de behoeften van ouderen. Veel programma’s zijn bovendien gericht op een te brede doelgroep. Dat stelt het RIVM op basis van eigen onderzoek.
De versnippering in het aanbod ontstaat door het grote aantal betrokkenen, zoals consultatiebureau’s voor ouderen, vrijwilligersinitiatieven, huisartsen, ziekenhuizen, wijkverpleegkundigen en welzijnsorganisaties. Hoewel daardoor een breed scala aan doelgroepen bediend kan worden, bestaat het risico dat organisaties langs elkaar heen werken. Dat doet de effectiviteit geen goed.
Uit het onderzoek blijkt dat screening en vroegopsporing nog in de kinderschoenen staat. Dat blijkt onder meer uit het feit dat er nog geen consensus is over welk instrument of welke methode het beste geschikt is om kwetsbare ouderen te identificeren. Sterker nog, over het begrip ‘kwetsbaarheid’ bestaat ook nog veel discussie.
Aanbevelingen
Dat neemt niet weg dat de onderzoekers in het Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde een mogelijke koers voor de toekomst uitstippelen. Ze constateren dat initiatieven gericht op een beperkte doelgroep beter lijken te scoren dan die met een brede doelgroep. Een voorbeeld van dat laatste is ‘alle 65-plussers’.
Niet de leeftijd moet leidend zijn, maar levensfasen en -gebeurtenissen, stellen de onderzoekers. Denk daarbij aan een ziekenhuisopname, overlijden van de partner, verhuizing, toename van het aantal beperkingen of afname van het sociale netwerk. Dergelijke gebeurtenissen bieden volgens de onderzoekers belangrijke aanknopingspunten voor het moment waarop vroegopsporing en de methode van screening die het meest succesvol zal zijn.
Ook raden de onderzoekers gemeenten aan om te zorgen voor een regievoerder. De onderzoekers spreken zich er niet over uit wie dat moet zijn.
Het RIVM voert momenteel een vervolgonderzoek uit. Dat moet uitwijzen hoe vraag en aanbod beter op elkaar aan kunnen sluiten. De resultaten daarvan publiceert het RIVM in de zomer van 2016.