8.1.2013 ÄZ: Geld, Geschenke und das Verordnungsverhalten von Ärzten - das Thema erzeugt mediales Interesse. © Doris Heinrichs / fotolia.com Ärzte Zeitung / 002a04 / 08.01.2013 18.10.2012 ÄZ: AOK-Ausschreibung für 94 Wirkstoffe Ärzte Zeitung / 186a15 / 18.10.2012 10.10.2012 ÄZ: Unter der Lupe: Ärzte und Kassen suchen in den Tiefen des Vergütungssystems nach dem Kompromiss. © Doris Heinrichs / Fotolia.com Ärzte Zeitung / 180a06 / 10.10.2012 9.10.12 springermedizin.de Ärzte Zeitung / 180a06 / 10.10.2012 ÄZ 17.8. Wegen drohender Regresse müssen Ärzte die Kosten bei Arzneimitteln unter die Lupe nehmen. - Bildnummer: #23292938
De behandelkosten van ziekenhuizen zijn vorig jaar opnieuw gestegen. In totaal bedroegen de patiëntgebonden kosten in 2014 vier miljard euro, een stijging van 4,8 procent in vergelijking met 2014. Het rendement is verder onder druk komen te staan door krimpende patiëntenstromen.
Dat constateren inkoopcoöperatie Intrakoop en Verstegen accountants en adviseurs op basis van een analyse van de jaarverslagen. In hun jaarlijkse rapportage stellen ze vast dat het aantal patiënten in 2014 opnieuw afnam. Het aantal eerste poliklinische bezoeken daalde met 11,5 procent, het aantal klinische opnamen met 3,7 procent.
Eigen risico
Ook in 2013 was er al sprake van een aanzienlijke afname van het aantal patiënten (min 9,4 procent). Een verklaring voor de daling is de verminderde zorgvraag door het hogere eigen risico. Een andere oorzaak is de zogeheten substitutie. Niet alleen worden delen van de zorg vaker bij huisartsen ondergebracht, ook blijken patiënten steeds vaker een private kliniek (ZBC) te verkiezen boven het ziekenhuis. Inmiddels daalt ook de beddencapaciteit van ziekenhuizen. De 94 onderzochte ziekenhuizen hebben gezamenlijk bijna 33 duizend bedden: dit is 2,8 procent minder dan in 2013 toen de beddencapaciteit ook al daalde (min 2,5 procent). Wel is de gemiddelde ligduur toegenomen van 5,2 naar 5,4 dagen.
Medicijnkosten
Waar het aantal patiënten daalt, nemen de behandelkosten juist toe. Uit de analyses van Intrakoop blijkt dat circa 65 procent van de ziekenhuiskosten voortkomt uit behandeling. Een fors deel (58 procent) is toe te rekenen aan medicijnen, inclusief bestralingsmiddelen en dialysebenodigdheden. In deze percentages weerspiegelt zich volgens Intrakoop de impact van de stijging van de kosten voor dure geneesmiddelen en –in het verlengde hiervan- de maatregelen om extramurale geneesmiddelen over te hevelen vanuit het geneesmiddelenvergoeding-systeem (GVS) naar de ziekenhuiszorg.
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) pleitte op 11 juni al voor een andere financiering van dure medicijnen. Volgens de NVZ levert 80 procent van de ziekenhuizen meer dure medicijnen aan zijn patiënten dan ze vergoed krijgen.
Hogere reserves
Ondanks het dalende aantal patiënten nam de omzet van de ziekenhuizen met 1,6 procent toe. De bedrijfslasten (personeel, inkoop) stegen echter in 2014 met 2 procent. De netto financiële resultaten dalen dan ook van 2,4 procent in 2013 naar 2,1 procent in 2014. Het resultaat is positief beïnvloed door extra vergoedingen ter waarde van 93 miljoen euro in het kader van de transitieregeling 2012-2013. Ziekenhuizen houden nadrukkelijk rekening met slechtere tijden en hebben daarom de positieve resultaten veelal gebruikt om hun reserves verder op peil te brengen. Dankzij de positieve resultaten is de vermogenspositie in 2014 verbeterd van gemiddeld 21,3 procent in 2013 naar 23 procent in 2014. Veertien van de 94 onderzochte ziekenhuizen hebben echter minder reserves dan de gangbare norm van 15 procent.
Een kwart van de ziekenhuizen heeft een liquiditeitsratio lager dan de wenselijke 1,0. Voor alle ziekenhuizen samen is de liquiditeit, het afgelopen jaar iets verbeterd van 1,1 naar 1,2. Veel ziekenhuizen hebben echter nog een flink deel met onderhanden werk uit DBC’s open staan. Dit legt een permanent beslag op de liquiditeit. In 2014 staat een DBC nog maximaal één jaar open, in 2015 wordt die termijn 120 dagen. Dit zal de liquiditeit positief beïnvloeden, zo verwachten Intrakoop en Verstegen.
Inkoopuitgaven
De totale inkoopuitgaven van de 94 onderzochte ziekenhuizen bedroegen in 2014 10,3 miljard euro. Daarmee is deze uitgavenpost bijna net zo omvangrijk als de uitgaven aan personeel (10,7 miljard euro). De inkoopuitgaven daalden vorig jaar licht met 0,4 procent als gevolg van dalende investeringen in bedrijven en gebouwen, technische installaties en andere vaste bedrijfsmiddelen. Uitgaven aan huur en leasing namen daarentegen met 7,5 procent juist sterk toe. Ziekenhuizen lijken scherpere keuzes te maken tussen eigendom of voor langere tijd huren of leasen van bedrijfsmiddelen.