De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en het CIBG doen onderzoek naar thuiszorgaanbieder Alliade, waar mogelijk gesjoemeld zou zijn met miljoenen euro’s zorggeld. Dit schrijft staatssecretaris Martin van Rijn in een brief aan de Tweede Kamer. Verder betrekt hij ook de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) én gemeenten bij de kwestie.
“Met uw Kamer wil ik dat de onderste steen boven komt”, schrijft Van Rijn.
Onlangs meldde RTL Nieuws dat twee directeuren van Alliade namens de zorginstelling voor grote bedragen opdrachten geven aan bedrijven waarvan ze zelf eigenaar zijn. Via deze onderaannemingsconstructies opererend onder de vlag van Freya Groep zouden zij jaarlijks tonnen omzet toucheren. Volgens Van Rijn is winstuitkering voor intramurale langdurige zorg niet toegestaan, terwijl dit voor thuiszorg juist niet verboden is. De focus van het IGZ-onderzoek komt te liggen op de vraag of het winstverbod is overtreden en of er sprake is van een ordelijke en controleerbare bedrijfsvoering, bij Alliade en de eventuele betrokken organisaties. De IGZ verricht het onderzoek in afstemming met de NZa.
Keuzevrijheid
De NZa onderzoekt de suggestie dat cliënten binnen de zorggroep van het ene onderdeel naar het andere onderdeel worden doorverwezen. Volgens Van Rijn moeten zorgaanbieders die een cliënt doorverwijzen daarbij de juiste informatie verschaffen, zodat een cliënt een weloverwogen keuze kan maken voor een aanbieder. Daarbij moet de zorgaanbieder de cliënt wijzen op zijn vrijheid om een andere aanbieder te kiezen. Dit schrijft de NZa voor in haar beleidsregel ‘Transparantie zorgaanbieders’. De NZa gaat Alliade vragen om aan te tonen hoe zij hun cliënten hierover hebben geïnformeerd.
De derde instantie die onderzoek gaat doen naar de gang van zaken bij Alliade, is het CIBG – de toezichthouder c.q. handhaver waar het de uitvoering van de WNT voor de zorgsector betreft. Het CIBG neemt de beloningen bij de zorgaanbieder onder de loep. Als de WNT is overtreden, zal het CIBG handhavend optreden. Praktisch gezien betekent dit volgens Van Rijn dat de betrokken directeuren de teveel ontvangen beloning moet terug betalen aan de betrokken organisatie.
Extern onderzoek
De onderzoeken komen bovenop het externe onderzoek dat Alliade zelf recent heeft aangekondigd. De externe commissie die dit onderzoek gaat uitvoeren, moet antwoord geven op de vraag of Alliade de zorgbrede governancecode goed heeft toegepast. De opdracht aan deze commissie wordt voorgelegd aan de IGZ en de NZa. “Ik hecht grote waarde aan onafhankelijkheid van het onderzoek”, schrijft Van Rijn. “De objectiviteit en zorgvuldigheid van dit onderzoek dienen gewaarborgd te zijn.”
Alliade heeft volgens de staatssecretaris aangekondigd maatregelen te nemen wanneer blijkt dat zij niet aan de eisen van de code voldoen. “Ik heb met de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, als betrokken brancheorganisatie, afgesproken dat zij hier op toezien.” De zorgbrede governancecode is van de brancheorganisaties zelf en het is dan ook aan hen om maatregelen te nemen als de situatie bij Alliade en eventuele andere belanghebbenden niet aan deze eisen voldoet. “Ik vind het van wezenlijk belang dat dit, mocht het aan de orde zijn, ook in deze casus goed gebeurt.”
Tot slot moeten gemeenten, op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet, toezien op de vraag of de zorg en ondersteuning die zij inkopen van goede kwaliteit is en dat het personeel voldoende deskundig is. Van Rijn gaat navraag doen bij gemeenten of de zorg die Alliade laat leveren ook aan deze eisen voldoet. Daarnaast wil hij van de betrokken gemeenten weten hoe de opdrachtverlening aan Alliade tot stand is gekomen en of het op basis van de gesloten overeenkomst mogelijk is om met toestemming van de gemeenten werkzaamheden in onderaanneming door anderen te laten uitvoeren.
Nieuwe onthullingen
De afgelopen twee dagen kwam RTL met nieuwe onthullingen over de kwestie. Zo berichtte RTL dat de vriendin en levenspartner van één van de Alliade annex Freya-directeuren lange tijd een dubbelfunctie had. Ze werkte onder hem bij Alliade in een managementfunctie had. Tegelijkertijd was ze in dienst als directeur bij een onderdeel van zijn bedrijvengroep Freya. Ook meldt RTL dat zorgorganisatie Noorderbreedte als doorgeefluik functioneerde tussen Alliade en het schoonmaakbedrijf van de directeuren. Volgens RTL krijgt Noorderbreedte opdrachten voor schoonmaakklussen van een Alliade-directeur en besteedt die vervolgens uit aan een bedrijf waar diezelfde Alliade-directeur eigenaar van is.
Teleurgesteld
In een verklaring op de eigen website laat Alliade weten zich niet te herkennen in het beeld dat wordt geschetst. De organisatie zegt transparant te willen zijn en heef tom die reden zelf opdracht gegeven voor een extern onderzoek. “We zijn teleurgesteld over alle oordelen en veroordelingen nog voor er onderzoek is gedaan”, aldus Alliade. “We vinden nog steeds dat de wijze waarop we werken in het belang is van cliënten, de zorg, onze medewerkers en de organisatie. Dat is de afgelopen jaren ook gebleken omdat we duizenden WMO-cliënten naar hun tevredenheid hebben kunnen helpen en konden blijven helpen, ook toen de tarieven fors naar beneden gingen.”
60 miljoen euro
Freya Groep doet op de eigen website geen mededelingen over de kwestie. Onder het motto ‘Met het oog op de cliënt zorgen voor een gezond rendement’ presenteert Freya zich als snel groeiende holding met ruim 2.500 medewerkers, die regie voert over activiteiten met een totale jaaromzet van meer dan 60 miljoen euro. Freya heeft naar eigen zeggen op verschillende niveaus overeenkomsten met 98 gemeenten, 6 zorgkantoren en tientallen zorg- en welzijnsorganisaties. “Freya Groep helpt investeerders, intramurale en extramurale zorg- en welzijnsorganisaties om succesvol te zijn in een complexe en competitieve markt”, zo leert de website. “Onze betrokkenheid kan op vele manier gestalte krijgen, van managementadvies of tijdelijke regievoering tot langetermijn partnerships in de vorm joint ventures en managementconstructies.”