Thuiszorgorganisaties kunnen ondermaats blijven presteren zonder dat de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ingrijpt. Dat constateert de Consumentenbond, die wil dat de inspectie en minister Hugo de Jonge (VWS) actie ondernemen.
De Consumentenbond bestudeerde vijftig inspectierapporten van bezoeken die de IGJ aflegde bij thuiszorgorganisaties. In totaal 48 thuiszorgorganisaties bleken niet te voldoen aan de randvoorwaarden voor goede en veilige zorg. Zo worden patiënten onterecht vastgezet en dient ongeschoold personeel insuline en sondevoeding toe. Zeven organisaties haalden zelfs geen enkele randvoorwaarde. Ook na een verplicht verbetertraject van de IGJ voldeden de meeste thuiszorginstellingen nog steeds niet aan de richtlijnen.
Volgens Bart Combée, directeur Consumentenbond, tonen de rapporten een alarmerend beeld. “En extra zorgelijk is dat de toezichthouder nauwelijks ingrijpt. De inspectie lijkt een beleid van pappen en nathouden te hanteren.” De thuiszorgorganisaties blijven ondertussen onverantwoorde zorg leveren, stelt hij. “Het is onbegrijpelijk dat de inspectie hier zo laks in is.”
Toezicht
De IGJ kondigt aan dit jaar en ook komende jaren meer toezicht te gaan houden op de thuiszorg. “In de afgelopen jaren maakte de thuiszorg een grote ontwikkeling door, met veel nieuwe toetreders en organisatievormen. De inspectie vindt dat risico’s in de thuiszorg meer aandacht verdienen”, aldus de IGJ. Wel vindt de inspectie dat instellingen die ondermaats presteren de kans moeten krijgen te verbeteren. “Heeft de inspectie er vertrouwen in dat een zorgaanbieder verder werkt aan verbetering? Dan zal die zorgaanbieder daar ruimte voor krijgen. Als de inspectie dat vertrouwen niet heeft, dan krijgt die zorgaanbieder prioriteit in het risicotoezicht.”
Ook wijst de IGJ erop dat nieuwe zorgaanbieders pas in beeld bij de inspectie komen als ze al enige en soms al langere tijd zijn begonnen met het leveren van zorg. De nieuwe wet Wet toetreding zorgaanbieders de (Wtza), die waarschijnlijk in 2019 in werking treedt, verplicht nieuwe aanbieders zich vooraf te melden. “De nieuwe wet moet ertoe leiden dat nieuwe zorgaanbieders zich bewust zijn van de wettelijke eisen en het kwaliteitskader van de eigen sector, vóórdat ze met de zorgverlening gaan beginnen. Daar gaat de inspectie op toezien.”
Verontrustend
Ouderenbond KBO-PCOB spreekt in reactie op het onderzoek van de Consumentenbond van een “verontrustend signaal”. “Thuiszorg is voor velen namelijk een fundamentele bouwsteen als het gaat om langer thuis te kunnen wonen”, aldus de organisatie. De bond stelt dat het onderzoek een “wake-up call” is voor zorgaanbieders, brancheverenigingen en het ministerie.
Werkgeversorganisatie ActiZ noemt het beeld dat de Consumentenbond schetst “ernstig”. Kwetsbare mensen in de thuissituatie moeten te allen tijde kunnen rekenen op professionele ondersteuning, aldus ActiZ. “In 2017 ontvingen 550.000 cliënten wijkverpleging. Er is geen ruimte voor onprofessioneel handelen op deze kwetsbare markt”, zegt Jeroen van den Oever, directievoorzitter van Fundis en woordvoerder Zorg Thuis van ActiZ.
De Consumentenbond heeft een meldpunt geopend waar mensen misstanden kunnen aankaarten. Het ministerie van Volksgezondheid kon donderdagochtend niet direct een inhoudelijke reactie geven op de kritiek. (Skipr/ANP)