Concentratie en spreiding: mening verpleegkundigen werd nauwelijks gevraagd

Beeld: kupicoo / Getty Images / iStock

Adviesbureau SiRM onderzocht in opdracht van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties, zorgbestuurders, zorgverzekeraars en de overheid wat de impact zou zijn van de invoering van volumenormen voor de behandeling van long-, alvleesklier-, nier- en slokdarm/maagkanker en twee vaatchirurgische ingrepen (aorta en halsslagader). Dat heeft geresulteerd in zeven regionale analyses waarin de gevolgen van verschuivingen duidelijk wordt. 

Lees op Zorgvisie: Reisbereidheid verpleegkundigen niet meegenomen in analyse van gevolgen volumenormen kanker

Verrichtingen concentreren

Als de volumenormen worden ingevoerd – dat wordt op 11 februari besloten -, heeft dat grote gevolgen van de inrichting van de zorg in Nederland. Door het concentreren van verrichtingen in minder ziekenhuizen wordt de kwaliteit van zorg beter omdat artsen en verpleegkundigen meer patiënten behandelen. Hoe vaker je iets doet, hoe beter je erin wordt, zo is de gedachte. Volumenormen zijn hier een uitvloeisel van.   

Verpleegkundige adviesraden

Voor de analyse is er in elke regio een kwantitatieve en kwalitatieve impact assessment uitgevoerd, met allerlei bijeenkomsten in de regio. De zorgaanbieder, oftewel de ziekenhuisbestuurder, moest ervoor zorgen dat de ‘achterban’ betrokken werd; arts én verpleegkundige. In de praktijk ziet V&VN dat de medisch specialist door het ziekenhuis goed werd betrokken en de verpleegkundig professional ‘magertjes’. De woordvoerder van V&VN: “Wij vinden dat dit beter had gekund. We hebben bij elk overleg erop gehamerd meer verpleegkundigen erbij te betrekken. Zelf heeft V&VN de verpleegkundig adviesraden van ziekenhuizen aangespoord om mee te praten.”

Reisbereidheid

De matige betrokkenheid van verpleegkundigen blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat er geen onderzoek is gedaan naar de reisbereidheid van zorgpersoneel om mee te verhuizen. Voor patiënten heeft de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties wel minutieus uitgezocht hoe lang ze extra zouden moeten reizen als verrichtingen naar andere ziekenhuizen worden verplaatst. 

Onderdeel van de impactanalyse waren ook gesprekken over de impact van de verschillende scenario’s. Daarbij waren verpleegkundigen aanwezig. Reisbereidheid kwam daar ook ter sprake. Maar volgens V&VN is het de vraag of op basis van die paar gesprekken een algeheel beeld van reisbereidheid van verpleegkundigen kan worden gedestilleerd.

Enquête

Bij de concentratie van de kinderhartchirurgie in 2022 is verpleegkundigen wel gevraagd of ze bereid zijn mee te bewegen met de patiënten. Toen bleek dat maar liefst 93 procent zeker niet van plan was te verhuizen of verder te reizen.

De situatie is nu wel anders. Bij kinderhartchirurgie ging het om een landelijke herverdeling. Nu gaat het om een herverdeling binnen een regio. Nederland is voor dit proces verdeeld over zeven kankernetwerken. De reistijden zijn dan ook korter. 

Webinar

V&VN is van plan een webinar te organiseren zodat de vereniging te weten komt hoe de verpleegkundigen tegenover de concentratie en spreiding van de kankerbehandelingen staan. V&VN staat in het algemeen achter de beweging van concentratie als dat leidt tot betere patiëntenzorg.