Het gaat om een kleine groep mensen binnen de brede doelgroep ‘mensen met verward en/of onbegrepen gedrag’. Landelijk zou het gaan om zo’n 1.500 personen, schrijft de DJI, een agentschap van het ministerie van Justitie, in een Kamerbrief. Ze vertonen verward gedrag, hebben een zorgbehoefte en vormen een hoog veiligheidsrisico.
Hiaten in aanbod verwarde personen
Deze mensen vallen soms tussen wal en schip, omdat het huidige zorgaanbod onvoldoende aansluit bij de zorgvraag. Het stafrecht biedt geen oplossing om het delict veelal te licht is voor een tbs-maatregel. Sommigen belanden in de gevangenis, maar daar is het zorgtraject niet intensief genoeg. Als cliënten in de reguliere ggz komen, is het de vraag of de risicotaxatie voldoende is geborgd.
Reguliere en forensische zorg
De Werkagenda ‘Aansluiting reguliere en forensische zorg’ biedt drie hoofdlijnen voor het verbeteren van de uitvoeringspraktijk. In de eerste plaats kan de overgangen tussen de stelsels beter. Overplaatsing, uitstroom of doorstroom gaat nu regelmatig met horten en stoten. De DJI wil, met alle veldpartijen, zorgen voor een warme overdracht.
Zorg, ondersteuning en beveiliging
In de tweede plaats moet de werkagenda leiden tot een passend aanbod dat bestaat uit een uitgekiende combinatie van zorg, ondersteuning en beveiliging. Die juiste combinatie is niet altijd beschikbaar, waardoor mensen soms op straat belanden. Het ontbrekende aanbod moet worden gecreëerd en ingekocht. In de derde plaats wordt er gewerkt aan uitbreiding van de capaciteit van verschillend zorgaanbod. De financiële effecten moeten nog in kaart worden gebracht. Wel is al duidelijk dat er geen extra geld beschikbaar komt, want alles moet “binnen de bestaande budgetten worden ingepast”.
Werkagenda: elf maatregelen
De werkagenda heeft elf concrete maatregelen. Daarvan zijn er vier toegelicht in de Kamerbrief. Zo moeten er “flexibele, op maatwerk gerichte trajecten door de domeinen heen” komen. Bijvoorbeeld een combinatie van forensische zorg, specialistische ggz, verslavingszorg, gehandicapten zorg en beschermd wonen.
Speciale woonvoorziening
Voor een kleine groep van zestig personen komt er een speciale woonvoorziening. Die is bedoeld voor mensen met een combinatie van gedragsproblemen, een verstandelijke beperking, problemen op het terrein van psychiatrie, verslavingsproblematiek en een noodzaak tot beveiliging. Die plekken zijn schaars. Daar waar deze extra moeilijke groep nu verblijft heeft hun gedrag vaak een ontwrichtend effect op de teams. Daardoor gaan ze op dit moment ze vaak heen en weer tussen de forensische en reguliere zorg. Nergens zijn ze echt op hun plek en daarom worden ze met grote regelmaat overgeplaatst van de ene naar de andere voorziening.
Partijen werkagenda
De betrokken partijen zijn de Nederlandse ggz, Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), Zorgverzekeraars Nederland (ZN), MIND, Politie, Valente, Reclassering, de Rechtspraak, Nederlandse Vereniging Artsen Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG), Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), stichting Patiëntvertrouwenspersonen (PVP), Zorg & Veiligheidshuizen (Z&VH), Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) en Zorginstituut Nederland (ZIN), Ministerie van Justitie en Veiligheid en Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Om dit te regelen zal de Rijksoverheid financieel garant moeten staan voor de zorg die aan deze ~1500 personen gegeven zal worden want het aantal klinische plekken van de GGZ is de afgelopen 15 jaar bijna compleet afgebroken door beleid van de Rijksoverheid en zorgverzekeraars. Wat dit gaat kosten zou ik niet weten maar ik denk dat je in de opstartfase al snel kunt spreken van 300 miljoen euro voor het eerste jaar, daarna structureel zo’n 200 miljoen per jaar. Ja dat gaat veel geld kosten, zeker als je de zorg niet ondermaats wilt laten zijn.
In1981 verschenen er twee publicaties van mij m.b.t. de wijkagent. Daarin staan dezelfde conclusies als nu. Het schiet dus lekker op. Wat hier opnieuw ontbreekt is de instelling van een forensisch maatschappelijk werker voor de eerste lijn. Want die mag het voorlopig weer even uitzoeken wat betreft deze zorg. Een forensich maatschappelijk werker kan zowel de pet van de wijkagent als die van een maatschappelijk werker opzetten. En heeft dus op beide terreinen kennis en bevoegdheden. Een én-én professional dus. Dan hoeft er minder heen en weer geschoven te worden.
„Justitie wil“ en heeft m.i. gelijk, maar Het verhogen van het zorgaanbod en de kwaliteit ervan begint, als je verstandig bent, niet bij de vraag, maar bij het aanbod. En dan weer niet in bedden of spullen, maar in zorgprofessionals! Het aantal verpleegkundigen en verzorgenden IG ( en dat zal ook zo zijn bij de sociaal-agogische beroepen ) is relatief niet gelijk aan de stijging van de bevolking. Bovendien daalt het gemiddeld aantal uren qua werkwerk. Ook is het verzuim hoog, de instroom laag, de uitstroom hoog ( verloop, pensionering ). Een extra zorgvraag bespreken zou moeten beginnen met is er enig uitzicht op professioneel zorgaanbod qua menskracht! Het aantal verpleegkundigen en verzorgenden IG neemt relatief af, de werklast ( en de gevoelde werkdruk ) stijgt en de loonkloof en pensioenkloof ( SER 12 mei 2022 ) is niet gerepareerd. Op=Op beleid zou meer realistisch zijn ipv luchtfietsen en zoveel babbeltijd te starten, toch?