Proactieve zorg is essentieel voor passende zorg, maar artsen mogen gesprekken over waarden, wensen en mogelijkheden van patiënten pas declareren als zij verwachten dat iemand in het laatste levensjaar zit. Dat is te laat, stelt de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). De federatie roept het ministerie van Volksgezondheid, de Nederlandse Zorgautoriteit, het Zorginstituut en Zorgverzekeraars Nederland op om de betaaltitel voor proactieve zorg eerder in het zorgtraject beschikbaar te maken.
“Passende en proactieve zorg begint niet in de laatste levensfase, maar vanaf het eerste gesprek over de behandeling of zelfs bij de diagnostiek,” zegt Anke Vervoord, directeur-bestuurder van NFK. “Juist aan het begin kunnen keuzes gemaakt worden die beter aansluiten bij iemands leven en toekomst.”
Kwaliteit van leven
Uit een peiling onder mensen die tien jaar geleden kanker kregen, blijkt dat 85 procent nog steeds fysieke en mentale gevolgen ervaart. Tegelijkertijd geven veel patiënten aan dat de impact op het dagelijks leven een belangrijke factor is bij het kiezen van een behandeling. Dit onderstreept het belang van tijdige gesprekken over persoonlijke voorkeuren en verwachtingen.
Eerdere peilingen over neuropathie en lymfoedeem laten zien dat patiënten die vooraf geïnformeerd zijn over mogelijke late gevolgen, hier later beter mee omgaan. Volgens NFK is het daarom cruciaal dat patiënten weten wat hen te wachten staat, zodat zij hun behandelplan hierop kunnen afstemmen en tijdig hulp kunnen zoeken.
Verschil maken
Proactieve zorg kan het verschil maken. Zo kiest een man die zijn inkomen verdient met trompet spelen voor een behandeling die hem in staat stelt muziek te blijven maken. Een oudere vrouw kiest voor een minder intensieve behandeling om energie over te houden voor haar kleinkinderen. Zulke keuzes worden niet gemaakt in de laatste levensfase, maar aan het begin van het behandeltraject.
Passend behandelplan
NFK pleit ervoor om proactieve zorg – het bespreken van waarden, wensen en mogelijkheden en het opstellen van een passend behandelplan – structureel eerder in de patiëntreis mogelijk te maken. De organisatie is positief over de invoering van een betaaltitel voor proactieve zorg in de laatste levensfase, maar ziet de grootste winst aan het begin van het traject. “Door eerder ruimte te creëren voor dit gesprek, vergroot je de kans op passende zorg en een waardevol leven na kanker, zoals de patiënt dat zelf het liefst ziet,” aldus Vervoord.
