De Nobelprijs voor Geneeskunde gaat dit jaar naar drie Amerikanen: Elizabeth Blackburn, Carol W. Greider en Jack W. Szostak. Dat heeft het Nobelcomité in de Zweedse hoofdstad Stockholm maandag bekend gemaakt. De wetenschappers krijgen de onderscheiding voor hun ontdekkingen over de manier waarop chromosomen bij de celdeling zich verdubbelen en hoe het enzym telomerase hen tegen verval beschermt.
Prijs in Nederland
Blackburn is in Australië geboren en Szostak in Groot-Brittannië. De drie delen de prijs van bijna één miljoen euro. Blackburn heeft in 2004 in Nederland de dr. A.H. Heinekenprijs voor geneeskunde gekregen. Deze prijs kreeg zij voor hetzelfde onderzoek als waarvoor zij nu met Greider en Szostak de Nobelprijs heeft gekregen.
Telomeer
Een telomeer is een stukje DNA aan het uiteinde van een chromosoom, dat bij elke celdeling een stukje korter wordt. Volgens wetenschappers is een telomeer te vergelijken met het stukje plastic aan het uiteinde van een schoenveter: het beschermt het DNA, zoals het plastic de schoenveter beschermt. Het korter worden van de telomeer leidt tot schade aan het DNA van het chromosoom. Eigenlijk is het krimpen van de telomeer de oorzaak van ouderdom en ziekte.
Telomerase bij kankercellen
Geslachtscellen, kankercellen en stamcellen hebben als enige telomeren die niet korter worden. Het enzym telomerase is daar de oorzaak van. Bij stamcellen en geslachtscellen is dat niet zo erg, maar bij kankercellen wel. De drie wetenschappers hebben ontdekt dat kankercellen het enzym gebruiken om hun ongecontroleerde groei in stand te houden. Telomerase herstelt telkens het chromosoomeind. Na elke celdeling zorgt telomerase er namelijk voor dat de telomeer weer zijn oorspronkelijke lengte krijgt.
Stimulering van kankertherapieën
Wanneer de hoeveelheid telomerase wordt gereduceerd, sterven kankercellen af en komt een einde aan hun vaak desastreuze groei. Volgens het Nobelprijscomité hebben de drie Amerikaanse celbiologen met hun ontdekking van de werking van telomerase de ontwikkeling van nieuwe kankertherapieën gestimuleerd. (ANP)
>> Skipr daily <<
Skipr daily brengt u elke ochtend voor 8:00 uur een overzicht van het meest actuele nieuws. Abonneer u gratis op deze nieuwsbrief. U kunt de Skipr daily personaliseren door zelf de voor u interessante rubrieken te kiezen.