De huidige wet- en regelgeving en financieringssystematiek is niet toegerust voor zorg aan cliënten in een zeer complexe zorgsituatie binnen de ggz. Dat blijkt uit het rapport Separaties binnen zeer complexe zorgsituaties dat gisteren aan de Tweede Kamer is gestuurd.
Het rapport is in opdracht van het ministerie van VWS opgesteld door IVA beleidsonderzoek en advies. De onderzoekers stellen dat de huidige ‘knip’ tussen Zorgverzekeringswet (Zvw) en AWBZ belemmerend werkt voor het vroegtijdig ingrijpen en bij het voorkomen dat een lastige situatie uitgroeit tot een zeer complexe zorgsituatie. Ook dekt de huidige financiering de zorgkosten niet. Zowel de huisvestingskosten als de kosten van langdurige intensieve en individuele begeleiding stijgen volgens de onderzoeker ‘ruim uit’ boven de bedragen die instellingen vergoed krijgen.
Patiëntengroep
Het gaat de onderzoekers om zorg aan cliënten met een ‘multi-problematische zorgsituatie’. Daarmee bedoelen ze patiënten die naast een psychische aandoening, bijzonder kwetsbaar zijn door bijvoorbeeld middelengebruik, een ontwikkelingsstoornis of een verstandelijke beperking. Bovendien is de interactie met het zorgteam vaak verstoord. Vaak wordt separatie toegepast. In de ggz worden werkwijzen ontwikkeld die gericht zijn op het reguleren van gedrag om zo escalatie te voorkomen.
Dwang en Drang
De problematiek komt niet uitsluitend voor in de ggz, zo stellen de onderzoekers. Daarom moet gezocht worden naar een sectoroverstijgende werkwijze, een andere behandelingsfilosofie en een cultuuromslag. Daarvoor moet de zorg best practices op het gebied van Dwang en Drang delen en implementeren.
Consultatietraject
De onderzoekers schetsen een consultatietraject voor het beëindigen en voor het voorkomen van een zeer complexe zorgsituatie en separatie. Het is een drietrapsmodel met interne, externe en multisectorale consultatie. De onderzoekers pleiten daarnaast voor voldoende capaciteit in het behandelend team en enkele bouwkundige maatregelen. Dan gaat het om het creëren van een prettige woonomgeving.
