De kwaliteit en veiligheid van zorg voor cliënten die langdurig in hun vrijheid beperkt worden is niet altijd in orde. Dat blijkt uit onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg.
Risico’s
Volgens de IGZ kan de uitvoering van het ondersteuningsplan en van de vrijheidsbeperking beter. Het merendeel van de zorgaanbieders heeft bijvoorbeeld onvoldoende geïnventariseerd wat eventuele risico’s zijn. Ook het formuleren van haalbare, concrete werkdoelen voor de cliënt verdient meer aandacht, zo schrijft de Inspectie in het rapport Langdurige vrijheidsbeperking gehandicaptenzorg.
Betrokkenheid
Verder moeten cliënten en hun vertegenwoordigers meer betrokken worden bij de invulling van het ondersteuningsplan en het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen. De helft van de bezochte locaties betrekt de cliënt of de vertegenwoodigder slechts passief bij het ondersteuningsplan of bij afstemming over het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen.
Positieve ontwikkelingen
De IGZ constateert ook positieve ontwikkelingen ‘die passen bij de cultuuromslag die de laatste jaren gaande is in de langdurige zorg’. Zorgaanbieders gaan volgens de Inspectie bijvoorbeeld bewuster om met het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen en staan stil bij de gevolgen ervan. Bovendien zoeken instellingen actiever naar alternatieven. Ook wordt multidisciplinair gewerkt aan de totstandkoming van het ondersteuningsplan en het toepassen of terugdringen van vrijheidsbeperking. Daarnaast blijkt dat de kwaliteit en kwantiteit van personeel goed op orde is, maar wel kwetsbaar blijft.
Advies
Naar aanleiding van de bevindingen heeft de IGZ een drietal speerpunten opgesteld. Volgens de Inspectie moeten instellingen zorgen voor een visie en beleid maken om vrijheidsbeperking terug te dringen. De cultuur binnen de instelling kan volgens de IGZ alleen veranderen als het management een duidelijk standpunt inneemt ten aanzien van het afbouwen van vrijheidsbeperkingen en deze bekendmaakt bij de medewerkers. Verder moet het veld met signaleringsplannen werken om het gebruik van vrijheidsbeperking te voorkomen en moet vrijheidsbeperking worden opgenomen in het zorgplan of ondersteuningsplan.