Gemeenten en zorgverzekeraars werken al veel samen, vooral in projecten in ouderenzorg, ggz en preventie. Op het gebied van samenwerking gericht op jongeren rondom hun achttiende levensjaar weten ze elkaar nog niet veel te vinden. Het onderwerp lijkt nauwelijks op de gezamenlijke agenda’s van gemeenten en verzekeraars te staan.
Dat blijkt uit een inventarisatie van samenwerkingsprojecten van zorgverzekeraars en gemeenten, uitgevoerd door onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN).
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de zorg en ondersteuning voor jongeren tot hun achttiende jaar. Vanaf die leeftijd valt zorg voor deze jeugdigen onder de Wmo, Zvw of Wlz. Gezamenlijke projecten van gemeenten en verzekeraars zijn gericht op een soepele overgang van 18- naar 18+, ter voorkoming dat deze jongeren tussen wal en schip raken en hierdoor in de problemen raken. Dergelijke samenwerkingen vinden momenteel echter op beperkte schaal plaats.
Uitzondering is de aanpak van Menzis en de gemeenten Groningen en Oldambt, waarbij professionals in die gemeenten met behulp van checklists in kaart brengen in hoeverre jongeren het risico lopen in de problemen te raken zodra zij achttien zijn geworden. Een aantal andere gemeenten heeft deze aanpak inmiddels overgenomen.
Ouderenzorg
Projecten gericht op ouderen hebben de overhand in de samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars. Dit is voor beide partijen een relevante doelgroep vanwege de omvang en kosten, aldus de onderzoekers. Dit in tegenstelling tot de achttienjarigen, waarbij het om relatief kleine aantallen gaat.
In bijna alle Nederlandse gemeenten vinden projecten plaats rond het thema ouderenzorg, waarvan het merendeel gericht is op experimenten rondom het streven ouderen langer thuis te laten wonen. Verzekeraars en gemeenten werken onder meer veel samen aan het realiseren van geschikte huisvesting, afstemming met de wijkverpleging en ondersteuning van bijvoorbeeld mantelzorgers.
Iets minder wijdverspreid zijn samenwerkingen tussen gemeenten en zorgverzekeraars rondom de thema’s ggz en preventie. Het grootste deel van de geïnventariseerde ggz-projecten betreffen de zogeheten EPA-taskforces van Zilveren Kruis en gemeenten, gericht op het realiseren van specialistische ggz-zorg in de wijk. Ook Menzis werkt in een drietal ggz-projecten samen met gemeenten.
Preventie
De preventieprojecten zijn volgens de onderzoekers “redelijk” in aantal. Het gaat onder meer over projecten rondom de leefstijlcoach, een proef van CZ waarbij patiënten leefstijlcoaching krijgen aangeboden om chronische ziekten te voorkomen of te stabiliseren.
Hoewel in bijna alle Nederlanders gemeenten wordt samengewerkt met zorgverzekeraars, bevindt het merendeel van die projecten zich nog in de ontwikkelfase, concluderen de onderzoekers. De projecten hebben bovendien vaak een sterk lokaal karakter, wat opschaling en toepassing in andere gemeenten lastig maakt.