Onderzoekers moeten buiten de grenzen van hun eigen vakgebied kijken om de oorzaken van ziektes te achterhalen. Dit vraagt om meer samenwerking tussen verschillende disciplines, van fundamentele celbiologie tot sociale of gammawetenschappen. Dit betoogt Suzanne Cannegieter, hoogleraar Klinische Epidemiologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).
Cannegieter pleit voor het breed kijken naar de oorzaken van ziekten. “Ik denk dat het heel goed zou zijn als wetenschappers elkaars vakgebied beter leren kennen en meer waarderen. De verschillende invalshoeken kunnen elkaar juist versterken. Als niemand het effect van overgewicht op ziekte in de populatie had bestudeerd, was ook niemand in het laboratorium op zoek gegaan naar het onderliggende mechanisme. De diverse onderzoeksvelden hebben elkaar nodig.”
Als voorbeeld neemt Cannegieter trombose, de bloedstollingsziekte waarin zij is gespecialiseerd. Er zijn verschillende ‘ketens van oorzaken’ die kunnen leiden tot trombose, aldus de onderzoeker tijdens haar oratie op 3 november. “Je zou bijvoorbeeld kunnen denken aan een keten van factoren die begint bij het kapitalisme en de voedingsindustrie en zo leidt tot overgewicht, en dan via vetopslag in de lever eindigt in een verstoring in de bloedstolling. Afhankelijk van de belangstelling van de onderzoeker kijkt iedereen naar een ander punt in die keten, maar uiteindelijk is het eigenlijk één oorzaak.”
Samenwerking
En zo zijn volgens Cannegieter een heleboel ketens te identificeren. Cannegieter pleit daarom voor meer samenwerking tussen de onderzoeksvelden. “Alleen door intensief samen te werken kunnen we erachter komen hoe ziekte precies ontstaat”, zegt ze. En dat is heel belangrijk voor patiënten en behandelaars. “Als we eenmaal alle oorzaken kennen en snappen welke oorzaken in welke combinatie bij welke patiënten leiden tot ziekte, kunnen we ziekte heel gericht behandelen of zelfs voorkomen.”