Het zelfmanagement komt maar moeilijk van de grond bij de zorg voor patiënten met astma en COPD. Zowel patiënten als de zorgverleners moeten nog erg wennen hun nieuwe rol. Dat blijkt uit onderzoek van NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) uitgevoerd met subsidie van het Astma Fonds.
Regisseur eigen zorg
Bij deze groep patiënten komt, net als bij de zorg voor andere chronische ziekten, de nadruk steeds meer op ‘zelfmanagement’ te liggen. Patiënten krijgen een meer actieve rol als ‘regisseur’ van hun eigen zorg. De patiënt moet hierbij het voortouw nemen en de zorgverlener coacht en ondersteunt. Het aannemen van deze nieuwe rollen is wennen voor beide partijen, zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL.
Moeite
De adviezen die zorgverleners geven, bieden patiënten vaak te weinig houvast om zelf het probleem aan te pakken of hun gedrag aan te passen. Een deel van de patiënten heeft behoefte aan meer concrete hulp. Met name oudere en laag opgeleide mensen met astma of COPD, astmapatiënten die de symptomen slecht onder controle hebben, en COPD-patiënten met bijkomende ziekten, kunnen moeilijk zelfstandig hun gedrag aanpassen. Voor hen is ondersteuning op maat noodzakelijk, aldus de onderzoekers.
Persoonlijk zorgplan
Volgens het NIVEL is het belangrijk de voors en tegens die patiënten en zorgverleners zien bij hun nieuwe rol in kaart te brengen. Daarmee kan het zorgplan, een hulpmiddel om zorg op maat te kunnen bieden, gerichter worden invoeren. Het persoonlijk zorgplan wordt nog maar nauwelijks gebruikt in de zorg. Van de mensen met astma of COPD heeft slechts 14 procent een persoonlijk zorgplan.
Meerwaarde
NIVEL-onderzoeker Monique Heijmans: “Patiënten en zorgverleners lijken nog onvoldoende overtuigd van de meerwaarde van het werken met een persoonlijk zorgplan en een actieve bijdrage van patiënten. Wennen aan het idee van de eigen regie, heeft tijd nodig. Patiënten kiezen toch veelal nog voor een meer passieve rol, ook omdat ze niet precies weten hoe ze die actievere rol zouden moeten invullen. En zorgverleners dringen niet echt aan om dat te veranderen.”