• Hidden
Abonneer u nu op dé podcast door de redactie van Skipr en Zorgvisie over de gezondheidszorg in Nederland Beluister de afleveringen van Voorzorg hier

Reader Interactions

Reacties 11

  1. Jaap Jan Brouwer/Koplopers in de Zorg

    Het is vooralsnog totaal onduidelijk of competitie de motor achter doelmatigheid, betaalbaarheid en innovatie van de zorg is. Er is nooit onderzoek naar gedaan, laat staan dat men twee systemen – een met en een zonder marktwerking – naast elkaar heeft getest. Je kan op zijn hoogst stellen dat op de goederen- en dienstenmarkt dit inderdaad wel tot de drie genoemde voordelen leidt,. Op dit ogenblik kost marktwerking wel aantoonbaar veel geld door het hele administratieve systeem dat er omheen is gebouwd en waar de zorgverzekeraars een centrale rol in spelen: daar zitten heel veel aantoonbare en verborgen kosten die het primair proces niet ten goede komen. Hetzelfde geldt voor het sociaal domein: marktwerking aldaar kost door alle aanbestedingsprocedures, verantwoordings- en factureringsvereisten circa 15% van het totale budget.
    Behalve deze kosten heeft marktwerking ook verborgen kosten, namelijk het niet mogen samenwerken met anderen. Deze in de echte wereld ridicule opvatting (daar werken ook concurrenten in allerlei netwerken met elkaar samen) leidt tot zorg van mindere kwaliteit en kosten. Die worden nooit meegenomen in de kosten van marktwerking.
    Ik kan me voorstellen dat de zorgverzekeraars graag terug willen naar de situatie van voor corona omdat anders hun toegevoegde waarde steeds onduidelijker wordt: nu houden ze nog de façade op van marktwerking die past bij de politieke neoliberale werkelijkheid en hebben voor de politiek meerwaarde, maar niet voor de zorgorganisaties en de patiënt.

    Jaap Jan Brouwer
    Koplopers in de Zorg/Beweging 2025

  2. Frans Brouwer

    wat ik vooral zie zijn onzichtbare kunstmatige prijzen welke op handelingen en hulpmiddelen worden gezet – omwille van marktwerking ? Of om vette winsten te genereren? We moeten eigenlijk helemaal van de marktwerking af – het heeft weinig goeds gebracht.

  3. Jaap van den Heuvel

    De verzekeraars komen voor hun belangen op. Dat mag. Hoe dit zich verhoud tot de zeer stellige opmerking van Rutte dat er geen markt is, blijft dan nog even een raadsel.

  4. thissen

    In grote lijnen ben het eens met het verhaal van Ab Klink en dus niet met de heer Brouwer. De decennia voor de invoering van de wet Marktordening Gezondheidszorg (WMG) wezen uit dat aanbodgerichte zorg vanuit overheid en zorginstellingen niet leiden tot de noodzakelijke kwaliteit/patiëntgerichtheid/betaalbaarheid van de zorg. Vriend en vijand waren het daarover eens. Met de WMG (2006) kwam er door de overheid gereguleerde marktwerking. De overheid let op de toegankelijkheid, betaalbaarheid en doelmatigheid van de zorg. Zorginstellingen moesten meer hun best doen om efficiënt en patiëntvriendelijk te werken. Dat heeft sinds 2006 zichtbaar tot resultaat geleid. Zowel financieel als qua patiëntvriendelijkheid. Het huidige systeem is nog zeker niet ideaal en af. Maar dat wordt door verzekeraars niet betwist. Dokters mogen wel degelijk zorginhoudelijk samenwerken. Groter probleem is dat niet in alle ziekenhuizen het huidige brede palet aan zorg moet worden verleend. Er wordt nog te veel zorg verleend op de verkeerde plek. Verzekeraars spelen daarin ook een rol. Het lijkt mij zinnig wanneer het huidige systeem wordt verbeterd en de overheid verzekeraars en zorginstellingen hierop aanspreekt. Dat is ook nodig want een recent rapport van het ministerie van Financiën laat zien dat het nog (kosten)efficiënter moet omdat anders het onbetaalbaar wordt in de toekomst. Verbeteren van het huidige stelsel is het devies lijkt mij. O.a. door juiste zorg op de juiste plaats. Administratie, aanbestedingskosten en verborgenkosten zijn er in elk stelsel. Dus geen reden om het gehele stelsel op zich om te gooien. Samenwerking klinkt leuk, maar is op zich geen oplossing voor beperking van de groeiende zorgkosten. Alles draait om kwaliteit, doelmatig en kosteneffectief werken. Ook binnen het huidige stelsel zijn nog volop verbeteringen mogelijk. Daarop inzetten lijkt verstandiger dan stelsel discussies.
    Jan Willem Thissen (Thissen & Partners)

  5. E.Kriek

    Als je termen als ‘vriendschappelijke competitie ‘ de wereld inslingert om je bestaansrecht te legitimeren, dan heb je een geloofwaardigheidsprobleem.
    Dan probeer je dingen, waarvan je weet dat ze niet kloppen, toe te dekken met mist.
    Om even in te gaan op de heer Thissen:

    1 U heeft niet duidelijk genoeg gemaakt dat Thissen en partners ‘ een niche advieskantoor is dat zich richt op het effectief behartigen van medisch specialisten’ . Bij deze.
    2 Over medisch specialisten gesproken:
    ‘De zelfstandige medisch specialist ging er juist op vooruit in het afgelopen decennium en verdient tegenwoordig gemiddeld 187 duizend euro tegenover 170 duizend in 2007’
    https://www.artsenauto.nl/winnaars-en-verliezers-zorgstelsel/

    Conclusie:
    U bent niet objectief ( en dat mag in een discussie, laat dat duidelijk zijn) .
    Dat komt in de beste families voor.

    Maar dat uw verhaal een discrepantie laat zien tussen de hoeveelheid tekst en de inhoud, dat is wel jammer.

    • thissen

      allereerst: de term ‘vriendschappelijke concurrentie’ komt niet van mij maar van de schrijver van het artikel. Daarnaast gaat u niet in op mijn inhoudelijke argumenten uit mijn reactie.

      ad1: ik mag natuurlijk mijn mening geven. Dat doe ik dan ook. Wanneer u mij verwijt dat ik niet aangeef wat mijn professie is dan lijkt mij het minste dat u zelf aangeeft wat uw achtergrond is. Doet u niet.
      ad2: Het artikel gaat niet over het inkomen van medisch specialisten maar over het huidige stelsel. U suggereert met uw opmerking dat medisch specialisten van de huidige situatie profiteren, maar medisch specialisten en verzekeraars zijn beslist niet ’twee handen op één buik’. De publicaties hierover zijn talrijk.
      Uw conclusie: mensen die roepen dat je niet objectief bent hebben meestal niet door dat zij dat zelf ook niet zijn. Want volledig objectief bestaat niet. Wanneer u een bijdrage wil leveren aan een discussie doe het dan inhoudelijk. Niet via verdachtmaking. Dus niet op de man maar op de bal .

    • E.Kriek

      ( Ik reageer op mijzelf; de site biedt mij helaas geen andere mogelijkheden) .

      @ de heer Thissen, op de bal dus!

      Fijn. daar houd ik van.

      1 Wat bedoelt u met:
      ‘ De decennia voor de invoering van de wet Marktordening Gezondheidszorg (WMG) wezen uit dat aanbodgerichte zorg vanuit overheid en zorginstellingen niet leiden tot de noodzakelijke kwaliteit/patiëntgerichtheid/betaalbaarheid van de zorg. ‘ ?
      Wat zijn uw bronnen?

      2 ‘ Zorginstellingen moesten meer hun best doen om efficiënt en patiëntvriendelijk te werken. Dat heeft sinds 2006 zichtbaar tot resultaat geleid. Zowel financieel als qua patiëntvriendelijkheid. ‘
      Graag onderbouwing, want u beweert hier nogal wat, en het prikkelt mijn nieuwsgierigheid.

      3 ‘ Dokters mogen wel degelijk zorginhoudelijk samenwerken. Groter probleem is dat niet in alle ziekenhuizen het huidige brede palet aan zorg moet worden verleend. Er wordt nog te veel zorg verleend op de verkeerde plek.’
      Vanuit mijn huisartsenvisie herinner ik mij nog de boete, die de NMa destijds oplegde aan de LHV, vanwege ‘ vestigingsadviezen ‘ voor huisartsen.
      Mijnheer Thissen, de LHV , de hele huisartsenzorg ,zou kapot gemaakt zijn als ze geen beroep hadden aangetekend.
      Ik herinner mij nog de bijeenkomsten van de regionale huisartsenkring.
      We moesten anoniem. We moesten ‘NMa-proof (?) ‘ .
      Geen notulen.
      Samenwerken mocht immers niet.
      Als u dus komt met uw eenzijdige statement, zonder enige onderbouwing, dat ‘ dokters inhoudelijk best wel mogen samenwerken’ , dan bent u mij kwijt.

      4 Ongetwijfeld kent u het levenswerk van dr Starfield, medisch specialist.
      Als u dus stelt: ‘ Er wordt nog te veel zorg verleend op de verkeerde plek.’ , dan vinden wij elkaar.
      Barbara Starfield heeft overtuigend aangetoond dat samenwerken in een sterke eerste lijn goed is voor de levensduur van de mensen, voor de kwaliteit van leven, en voor de schatkist:

      https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2690145/

      Dit zorgstelsel kent winnaars en verliezers, mijnheer Thissen.
      Winnaars: specialisten, banken, verzekeraars.
      Verliezers: de patiënt, en de eerste lijn.
      U zult wellicht begrijpen dat ik u niet volg als u stelt ‘ Er wordt nog te veel zorg verleend op de verkeerde plek. Verzekeraars spelen daarin ook een rol.’
      Verzekeraars? Echt?
      Graag uw onderbouwing.
      ( Vond u ook trouwens dat de COVID crisis door verzekeraars had moeten worden gemanaged?
      Juiste zorg op de juiste plek? )

      5 U stelt: ‘ Dat is ook nodig want een recent rapport van het ministerie van Financiën laat zien dat het nog (kosten)efficiënter moet omdat anders het onbetaalbaar wordt in de toekomst. Verbeteren van het huidige stelsel is het devies lijkt mij. ‘
      Onderbouwing graag.
      Was ‘ betere zorg voor een lagere prijs ‘ trouwens niet de slogan als ‘ onderbouwing ‘ voor dit stelsel?
      Met u constateer ik inmiddels dat dat niet is gelukt.

      6 U stelt, opnieuw zonder onderbouwing:
      ‘ Administratie, aanbestedingskosten en verborgenkosten zijn er in elk stelsel. Dus geen reden om het gehele stelsel op zich om te gooien. ‘
      Onderbouwing?
      U bent ongetwijfeld op de hoogte van het feit dat professionals meer dan 40% van hun tijd kwijt zijn aan administratie?
      U kent de initiatieven ‘ ontregeld de zorg’ , en anderen?
      Zo ja, waarom zijn die er , volgens u?
      Kunt u cijfers aandragen voor de discussie van verborgen kosten in dit stelsel, versus een ander stelsel?

      7 ‘ Samenwerking klinkt leuk, maar is op zich geen oplossing voor beperking van de groeiende zorgkosten.’
      Nogmaals: zie het werk van dr Starfield, en laat u verrassen.
      Of: kom met inhoudelijke argumenten waarom zij het fout heeft gezien.

      Tot slot:

      8 ‘Alles draait om kwaliteit, doelmatig en kosteneffectief werken’ .
      U poneert opnieuw een stelling, of zal ik het een holle frase noemen, zonder enige onderbouwing.
      Graag uw toelichting, want ik betwijfel of diegenen die hun zorgpremie niet meer kunnen ophoesten hier een boodschap aan hebben.
      Of diegenen die niet in een DBC vallen en maandenlang van het kastje naar de muur worden gestuurd.
      Of diegenen die niet meer naar hun eigen dokter kunnen , omdat hun verzekeraar dat verbiedt.
      Of diegenen die niet kunnen lezen, geen internet hebben, een lage opleiding hebben genoten, en die zich niet kunnen scharen onder de ‘ worried well’ .

      Mijnheer Thissen, ik kan niet wachten op uw antwoorden.
      Wie de bal kaatst…..

      ( Oh ja, ik ben een huisarts/ zorgstelselvluchteling. Laat dat duidelijk zijn) .

  6. handlogten

    Een helder stuk. Maar geeft ook aan dat ook verzekeraars de weg kwijt zijn. Met ‘vriendelijke concurrentie’ spelen zij hun laatste kaart uit, alvorens zij tot de conclusie komen dat ‘markt’druk op de zorg van buitenaf niet gaat werken. Ook het kabinet en zeker De Jonge en Van Ark zullen tot de conclusie komen dat marktwerking, ook al ontkent Rutte marktwerking (maar marktdenken is het zeker), precies het omgekeerde bereikt dan de overheid nastreeft. De magie is uit de zorg, het plezier is uit de zorg, de zorg is bureaucratischer en onveiliger geworden met dit beleid. Men heeft geen idee welke uitholling de zorg al heeft ondergaan.
    Jarenlang hebben verzekeraars links om of rechtsom zorgaanbieders onder grote morele druk gezet om de doelstelling van de verschillende kabinetten te doen realiseren. Lukt alsmaar niet. De zorg wordt steeds duurder. En wat levert het op: vage lumpsum-achtige oplossingen met ziekenhuizen, maar veel erger met een veel hardere opstelling naar paramedici, thuiszorgorganisaties en de verpleeghuizen wantrouwen en onverantwoorde financiële afspraken. Per saldo worden patienten hier alleen maar slechter van. Het moet echt anders.
    De verandering moet uit de zorgsector zelf komen. Maar dat zien velen (nog!) niet zitten, omdat de zorgsector zelf niet in staat is van binnenuit als collectief de verandering op gang te brengen. Dat heeft drie oorzaken: (1) zorgorganisaties en artsen zijn, na decennia strijd en gedonder, verder van elkaar verwijdert en niet in staat gebleken hun ogenschijnlijke belangen met elkaar in overeenstemming te brengen en (2) wet- en regelgeving en organisatie zijn niet meegegaan met de evolutie in de moderne geneeskunde/medische zorg. Wat absoluut noodzakelijk is en (3) het sterk verouderde bekostigingssysteem dat de NL-patiënt nieuwe ontwikkelingen en betere zorg onthoudt en zo de zorg verlamd.
    Met een duidelijke maar andersoortige regie vanuit de overheid en een zorgsector die zich qua bedrijfsvoering, organisatie en collectief leiderschap, aangepast aan de eisen en mogelijkheden van de moderne geneeskunde, moet het mogelijk zijn om medio 2025 een professioneel functionerende zorgsector te hebben waar zowel de zorgverleners als de burger weer trots op kunnen zijn.

  7. Joop Agterbosch

    Zorgverzekeraars Nederland (ZVN) in paniek?

    De ZVN zijn kennelijk zo geschrokken van alle opmerkingen in de coronatijd over de noodzaak tot samenwerking en de problemen rondom de Marktwerking in de Zorg dat ze de vlucht naar voren hebben gekozen.
    In een brief aan het Ministerie van VWS (30 juli 2020) reflecteren ze op de afgelopen periode en kloppen ze zich alvast op de borst met de constatering dat: “het zorgstelsel robuust is gebleken in crisistijd doordat alle partijen verantwoordelijkheid hebben genomen”.
    Of die robuustheid ‘dankzij’, of ‘ondanks’ de ZV is gebleken hebben ze wijselijk maar niet onderzocht, althans ze zeggen er niets over.
    Verder vinden ze het van belang nu door te pakken met vernieuwing en innovatie. Uit de brief blijkt niet of hiermee ook hervorming van het zorgstelsel bedoeld is.
    En ze zien dat “het behoud van ruimte, flexibiliteit en variatie in ons zorgstelsel, inclusief het behoud van checks and balances (nb:cursief in de brief), essentieel is om de zorg ook in de toekomst toegankelijk en betaalbaar te houden”. Ook hier geen woord over de rol van de ZVN. Wel in alle 3 punten de suggestie dat dit dankzij de ZVN is of alleen door hen kan worden verwezenlijkt.
    Dat is natuurlijk niet gek. Een slager die zijn eigen vlees keurt zal niet snel adviseren naar een andere slager te gaan.
    Volgens de ZVN hebben Zorgverzekeraars een “coöperatief karakter”. Dat is nooit zo opgevallen. Een coöperatie is toch echt iets anders. Inderdaad hebben ze geen winstoogmerk, (dat mag namelijk wettelijk niet) en ze hebben een nieuw woord bedacht voor ‘marktwerking en concurrentie’, namelijk : ‘onderlinge competitie’. En: het staat er letterlijk: “Zorgverzekeraars geloven echt in het Nederlandse zorgstelsel.!” Dank je de koekoek!
    Zo gaat het verder: Voortdurende borstklopperij, zonder enige onderbouwing dat dit misschien ook wel op een andere, en waarschijnlijk efficiëntere manier geregeld had kunnen worden. Natuurlijk zijn er : “..in ZN-verband gemaakte afspraken”, want op dit moment kan niemand om de Zorgverzekeraars heen. Iedere afspraak, overleg en samenwerking moest eerst langs de zorgverzekeraars. Gelukkig hebben ze zich snel aangepast, maar alles zou heel wat vlugger, beter en efficiënter zijn geweest als er één zorgverzekeraar was geweest. Dan was al dat overleg ed. helemaal niet nodig geweest.
    De zorgverzekeraars “.. realiseerden zich direct dat gezamenlijk handelen nodig zou zijn…”. Gelukkig. Anders zou het helemaal een janboel zijn geweest. En ze hebben nu gezien dat dat heel voordelig is. Waarom dan toch blijven hameren op de vermeende noodzaak tot ‘concurrentie’, sorry: ‘competitie’?

    Het gaat hier te ver alle beweringen uit de brief een voor een te bespreken. Ze zijn allemaal even evident, maar hebben niets te maken met ons volgens de ZVN zo efficiënte zorgstelsel. Het is optrekken van rookgordijnen om de eigen business te beschermen.
    Een voorbeeld van inefficiency geven ze zelf: “.. er is door zorgverzekeraars en zorgkantoren samen met zorgaanbieders hard en zorgvuldig gewerkt aan continuïteitsbijdrageregelingen voor alle zorgsectoren.” Deze staan in een bijlage van 4 pagina’s bij de brief . Voor een leek nauwelijks te volgen. Alles weer tot 5 cijfers achter de komma (bij wijze van spreken). Met één zorgverzekeraar zou dat veel sneller en efficiënter kunnen. Straks zal er weer veel overlegd moeten worden welk deel door welke zorgverzekeraar betaald moet worden. Zo blijven ze lekker bezig.

    De volgende passage uit de brief getuigd van een grenzeloze zelfoverschatting en zelfvoldaanheid.

    “Onze steunpakketten zijn in hun aard en omvang uniek. Nooit eerder heeft er iets soortgelijks plaatsgevonden in de geschiedenis van onze collectief gefinancierde zorg. Ons zorgstelsel met gereguleerde marktwerking mag zich al jaren verheugen in positieve internationale belangstelling en scoort daarin heel goed op de kernparameters toegankelijkheid, kwaliteit en doelmatigheid. We hebben daaraan gedurende deze crisis nog een dimensie kunnen toevoegen, doordat we echt vanuit een lange termijnperspectief en de sterke wens om dit goed werkende zorgstelsel te behouden, unieke maatregelen hebben getroffen: het betalen voor “niet geleverde zorg”, het geven van waarborgen voor de continuïteit aan zorgaanbieders juist in tijden van vraaguitval en daarbij het bewaken van de onderlinge solidariteit tussen zorgverzekeraars”.

    Het is jammer dat de zorgverzekeraars niet in de gaten hebben dat dit niets met “gereguleerde marktwerking”, maar vooral met zorgaanbieders en zorgverleners te maken heeft, die zich uit de naad hebben gewerkt, zonder zich af te vragen of het iets voor hen zou opleveren, anders dan voldoening in hun werk. Dat was verantwoordelijkheid nemen!

    In een voetnoot stelt Zvn:
    “Zorgverzekeraars hebben hun krachten gebundeld om te komen tot uniforme en solidaire steunpakketten (en dito uitvoering). Hiermee willen we zorgaanbieders zo veel mogelijk ontlasten en borgt het een gelijk speelveld voor zorgverzekeraars. In de bijlage vindt u een overzicht van de regelingen op hoofdlijnen. Aan de regelingen nemen alle zorgverzekeraars deel met uitzondering van EUCARE”

    Kijk: dit hadden ze dus veel eerder moeten doen. Waarom kan dit wel in een crisis, als het zo nuttig is, en niet in een ‘gewone’ tijd. Ook hierbij was het veel efficiënter geweest als er maar één zorgverzekeraar was. Maar:
    “Het voelt wellicht veilig om bepaalde onderdelen van de crisisstructuur vast te houden, maar zorgverzekeraars achten een crisisstructuur niet geschikt als structurele inrichtingsbasis voor de “besturing” van de zorg. De beste besturing is namelijk juist een samenspel, op basis van gelijkwaardigheid, zonder boven of onderliggende partijen, gebaseerd op onderling vertrouwen, op elkaar kennen, en op respect voor ieders eigen rol, verantwoordelijkheid en deskundigheid. Inclusief de checks and balances die voorkomen dat één partij dominantie krijgt. Dat samenspel moeten we behouden, het heeft ons de afgelopen jaren uitstekende zorgprestaties, innovatie en efficiëntie geleverd, en heeft ook in crisistijd bewezen houdbaar te zijn.”
    Hier komt de aap uit de mouw: ‘Blijf van ons af. Wij willen terug naar vroeger, want dat was prima’.
    En daar gaat het dan nog een tijdje over.

    Tot slot:
    In een interview met Radio 1 zegt Ab Klink, bestuurslid ZVN:
    “Als de minister zegt: er moet meer samen gewerkt worden dan zou onze boodschap zijn: juist door vriendschappelijke competitie krijg je ook meer samenwerking. Wij kunnen bijvoorbeeld tegen ggz-aanbieders zeggen: als jullie de wachtlijsten samen wegwerken, krijg je een beter contract. Degene die daar niet aan meedoet krijgt niet dat betere contract. Die competitie willen we graag houden, want die brengt het beste naar boven bij iedereen.”
    Daaruit blijkt duidelijk dat hij er echt niets van begrepen heeft.
    Want: Is duidelijk hoe de wachtlijsten weggewerkt moeten worden, of maakt dat niets uit? Door bv. minder behandelingen; harder werken; minder patiënten aannemen of welke andere maatregel dan ook. Hier wordt een (geld)worst voorgehouden, vanuit de concurrentiegedachte en niet vanuit een gezondheidsgedachte. Instellingen die heel consciëntieus werken kunnen daarmee juist op achterstand worden gezet.
    Kortom: een domme, maar kennelijk binnen ZVN normale gedachtegang.
    Samenwerking zou moeten starten bij de zorgverzekeraars, maar dat doen ze liever niet, of hoogstens om er zelf beter van te worden.

    Ik hoop dat de minister verstandig genoeg is deze brief ongelezen aan de kant te leggen.

    Joop Agterbosch
    augustus 2020

    • MSWvanDijk

      Ik had het niet beter kunnen verwoorden dan Joop Agterbosch en sluit mij er helemaal bij aan.
      Mariëtte van Dijk

  8. E.Kriek

    Hier een paar interessante links:

    https://www.vphuisartsen.nl/financiele-risicos-in-de-zorgmarkt-winnaars-en-verliezers/

    https://www.ftm.nl/artikelen/de-winnaars-van-ons-zorgstelsel-ja-die-zijn-er?utm_medium=social&utm_campaign=sharebutton&utm_source=twitter

    https://gijsvanloef.nl/2018/11/22/nederlandse-zorg-valt-van-haar-voetstuk-medisch-contact/

    https://gijsvanloef.nl/tag/cure/page/3/

    Inzet van dit stelsel:
    Kostenbesparing, uitkomst: kostenstijging
    Inzet efficiënter werken, uitkomst: bureaucratie
    Inzet kwaliteit, uitkomst: lumpsum en budgetteren
    Inzet transparantie, uitkomst: amper transparantie
    Inzet keuzevrijheid, uitkomst: keuzebeperking, uitsluiting van medisch noodzakelijke zorg, en lobbyen voor afschaffen vrije artsenkeuze.