“Een zzp’er is niet duurder”, zegt Loe van Erp, directeur van SoloPartners, stellig. “Een zzp’er ontvangt zijn uurtarief en wellicht een vergoeding voor reiskosten en dat is het. Geen extra kosten voor feestdagen of onregelmatigheidstoeslag . Dat een programma als EenVandaag concludeert dat ‘een zzp’er is bijna tweemaal zo duur als een zorgmedewerker’ vinden wij dan ook ronduit onjuist.”
Werkdruk
Wat Van Erp betreft slaat EenVandaag dan ook de plank mis in een recent item over de opkomst van zorg-zzp’ers en de toenemende kosten. Van Erp: “Het tekort aan personeel en groei aan zzp’ers in de zorg zijn niet per sé een het probleem. De werkdruk op het personeel in loondienst wel. Het probleem dat urgenter is dan salaris. Veel werknemers voelen zich steeds minder thuis in loondienstverbanden. Als zzp’er zijn zij flexibeler en kan de regie genomen worden over de eigen werkzaamheden. Dat is waar werknemers naar op zoek zijn veel meer dan de hoogte van het salaris.”
NU’91
De SoloPartners-directeur geeft niet alleen EenVandaag een veeg uit de pan, maar ook vakbond NU’91. Die heeft er volgens SoloPartners weinig van begrepen en houdt krampachtig vast aan loondienst-constructief en hogere salarissen daarvoor. Van Erp: “Zolang werkgevers in de zorg niet onder ogen zien wat de oorzaak is zal het probleem niet oplossen en zal de uitstroom van loondienst naar zzp alleen maar groter worden.”
Er moet een wettelijke verplichting komen dat ZZP’ers in de zorg net zo goed meedraaien in de avond, nacht en weekend diensten.
Want nu is het zo dat deze onregelmatige diensten voornamelijk op de schouders komen van werknemers in loondienst. En die raken overbelast en vallen uit waardoor de onregelmatige diensten nog meer op de werknemers in loondienst komen te liggen die dan weer meer overbelast raken. En werknemers die overbelast zijn geraakt kiezen dan ook sneller voor het ZZP schap omdat die verplichting van meedoen in onregelmatige diensten dan vervalt of nog erger ze stoppen met werken in de zorg.
Dit is een negatieve spiraal naar de bodem. En ZZP’ers in de zorg kosten niet allemaal 2 keer zoveel als een werknemer, maar hoe hoger de kwalificatie van de ZZP zorgverlener en schaarste hoe meer het oploopt naar 2,5 tot 3 keer meer dan een vergelijkbare werknemer in loondienst. En de schaarste neemt steeds meer toe waardoor ze meer kunnen vragen, want niet genoeg zorgmedewerkers hebben in bijvoorbeeld een ziekenhuis kan mensenlevens kosten.
En de detacheringsbureaus en SoloPartners praten natuurlijk voor eigen parochie.
Eens met van Erp dat ZZP niet “duurder” is. ( zzp zoekt beste passende schaal en trede, incl. Werkgeverslasten, incl. Pensioen- en andere secundaire aspecten. Daarenboven ipv de huiseigen HRM kosten een toelage voor de heer van Erp of zijn collega bemiddelaars en geen kosten voor ziekteverzuim of ander verlet. Nadeel: niet altijd passend in de patiëntgerichte en teamgerichte dienstlijst. Een kort dienstverband ontkent de relationele aspecten in de beroepsuitoefening van verzorgenden IG en verpleegkundige en mikt op de kwantitatieve invalshoek en “wapperende handen”. Een kort contract verhoogt de discontinuïteit in persoon ( lagere kwaliteit ). Beter niet doen, dus! Echter ook te kleine contracten per persoon en een te beperkt geplande formatie zijn hier debet aan ( personeelsbeleid en prioriteit in begroting en financiering )! Een te krampachtige houding bij CAO overleg ( niet repareren tekort salaris en dus ook jarenlange slechte grondslag voor indexeringen en pensioen: dus ook slechte marktpositie). Ja zzp is soms een noodzakelijk kwaad en ook een begrijpelijk ventiel voor verzorgenden IG en verpleegkundigen om het hoofd te bieden aan voornoemde misstanden. Werkgevers: niet alles op bordje kabinet schuiven ( zie goede voorbeelden CAO UMC, dankzij NU’91 en loonreparatie Buurtzorg, dankzij bestuurder Jos de Blok ) en repareer deze lonen.
De ene zzp’er is de andere niet. De uitspraak dat een zzp’er twee keer zo duur is als een medewerker in loondienst herken ik wanneer alleen naar het kale uurloon wordt gekeken. Een zzp’er wordt echter niet doorbetaald tijdens verlof en verzuim en ontvangt ook geen vakantiegeld, EJU, en pensioenopbouw. Als je hiervoor corrigeert kost een medewerker ook al snel twee keer zijn of haar uurloon.
Mijn ervaring is dat zzp’ers niet zozeer het probleem zijn, maar eerder dure uitzend- en bemiddelingsbureaus die hoge ORT-vergoedingen vragen en (wettelijke verplichte) btw.
Maar los daarvan lost het elkaar de schuld geven van de steeds hogere zorgkosten weinig op. Het probleem zal dit jaar door de torenhoge inflatie alleen maar groter worden vrees ik.