De sterk stijgende kosten van de zorg zijn al jarenlang hoofdpijndossier nummer 1 voor opeenvolgende kabinetten. Het belangrijkste nieuws van deze Prinsjesdag is: dat is nu opgelost!
Volgend jaar zullen de zorgkosten min of meer gelijk zijn aan die van dit jaar. Ja, het staat er echt, min of meer gelijk aan dit jaar. De stijging is niet alleen afgevlakt, maar een halt toegeroepen. Niemand had dit een paar jaar geleden voor mogelijk gehouden. De vlag mag uit bij het ministerie van VWS.
Broodnodig
Ik hoop dat er nu in het politieke en maatschappelijke debat meer ruimte ontstaat om niet meer alleen over de centen, maar over de inhoud te gaan praten. Want dat debat is broodnodig. Ons zorgstelsel mag dan wel toegankelijk, hoogwaardig en inmiddels ook weer betaalbaar zijn, toch is er iets grondig mis mee. Het slaagt er niet in de grote gezondheidsverschillen tussen sociaaleconomische groepen te verkleinen. Lager opgeleiden leven maar liefst zeven jaar korter en twintig jaar in minder goede gezondheid dan hoger opgeleiden. Mensen behandelen als ze eenmaal ziek zijn, is niet goed genoeg. De gezondheidszorg moet naar de voorkant van het probleem en bevorderen van gezondheid voorop zetten.
Onderstroom
Die roep om meer aandacht voor preventie en voorzorg is natuurlijk niet nieuw. Maar ik denk dat hij kansrijker is dan ooit omdat hij aansluit bij een steeds sterkere onderstroom binnen de samenleving. Steeds meer mensen willen weer grip krijgen op hun leven en hebben genoeg van de anonieme consumptiemaatschappij waarin alleen de kleine lettertjes op de achterkant van de verpakking vaag herinneren aan de herkomst van een product. Zij willen terug naar de bron, zelf met de handen in de grond en zijn bereid hun gedrag aan te passen. Gezond leven is de trend. Een slim zorgbeleid zorgt ervoor dat burgers van alle sociaal economische klassen kunnen aanhaken bij die trend.
Zout en vet eten
Maar voorzorg is meer dan een andere leefstijl. Het gaat ook om een fundamenteel andere oriëntatie in de gezondheidszorg zelf. Van een korte termijn focus op bestrijden van ziektes naar een duurzame benadering van de waarde die de sector toevoegt aan de Nederlandse samenleving. Hoeveel waarde voeg je toe als je een patiënt met hart- of nierproblemen behandelt, terwijl overal nog volop te zout en te vet eten te krijgen is, niet in de laatste plaats in het ziekenhuis zelf?
Verduurzaming
Ik denk dat de tijd ervoor rijp is dat de gezondheidszorg serieus aan de slag gaat met verduurzaming van de sector. Andere sectoren als de voeding en de kleding gaan hierin al jaren voor, mede onder druk van de politiek. In die sectoren hebben bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en overheden de handen ineen geslagen om structurele verbeteringen in de hele keten te realiseren.
Maar in de zorg zijn de initiatieven nog erg groen. Opmerkelijk omdat de zorg, als een van de grootste sectoren van onze economie, echt verschil kan maken. Als de sector met vereende krachten werk gaat maken van duurzame inkoop van voedsel, bedrijfskleding, energie en medicijnen, heeft dat een enorme positieve impact op sociaal, ecologisch en economisch gebied.
Duurzame innovatie
Hoe mooi zou het zijn als na jaren van bezuinigingen, de komende jaren in het teken staan van duurzame innovatie. Koplopers staan al in de startblokken, de kansen liggen voor het grijpen. Kom op sector en politiek, werk aan de winkel voor de begrotingsbehandeling 2015!