Rob Adolfsen wilde de nieuwe zorgverzekeraar in Nederland worden. Zeggenschap, inbreng en keuzevrijheid van verzekerden zouden het adagium worden. Waarom zijn Anno12 nooit van de grond is gekomen legt hij uit in het Tijdschrift Zorg en Recht in Praktijk (ZIP).
Toen de Zorgverzekeringswet in 2006 werd ingevoerd, lag de markt voor zorgverzekeraars open. In principe kwam er ruimte voor nieuwe toetreders. Uiteindelijk kwamen die er niet. Geen enkele buitenlandse speler waagde zich op de Nederlandse markt en fusies leidden ertoe dat er in Nederland juist minder zorgverzekeraars kwamen die vooral door schaalvergroting hun positie op de markt verstevigden.
Adolfsen was bestuursvoorzitter van Agis. Bij de fusie met Achmea gaat hij uit eigen beweging weg. Hij krijgt daarna vaak de vraag waarom er geen nieuwe zorgverzekeraar komt. Adolfsen constateert dat geen van de verzekeraars bekijkt hoe het gedrag van klanten kan worden beïnvloed.
Keuzes
“20 procent van de zorgkosten is overbodig doordat mensen onnodige zorg krijgen of te late zorg”, zegt Adolfsen in ZIP. “Er is overconsumptie en onderconsumptie. Bijvoorbeeld, meer dan 40 procent van de medicijnen wordt niet geslikt, 25 procent van vrouwen en mannen gaat niet naar baarmoederhalskanker of darmkankeronderzoek. Dan hebben we het nog niet over de effecten van roken, drinken, ongezond eten en te weinig bewegen. Wat een verzekeraar kan doen is mensen bewust maken van hun gedrag, hen erop aanspreken. Onder- en overconsumptie zijn de eerste beïnvloedbare dingen voor een verzekeraar.”
Kern van de zaak is voor Adolfsen dat verzekerden goed in staat zijn om keuzes te maken. De verzekerden van Anno12 zouden dan ook leden worden van een coöperatie. Lidmaatschap gaf recht op zeggenschap en dus ook het recht mee te beslissen wat er met de winst van de verzekeraar zou gebeuren.
Het model dat Anno12 koos voor medezeggenschap bleek echter niet te passen binnen de Zorgverzekeringswet. “We hadden bedacht om digitale vergaderingen te houden (..). Maar digitaal vergaderen past niet in de wetgeving rondom coöperaties. (..) In het kader van de Zorgverzekeringswet moet iedereen zonder hinder toegang kunnen hebben. Maar wie ervoor kiest een certificaat te kopen, zou drie voordelen hebben: hij geniet een collectiviteitskorting, hij heeft zeggenschap en hij kan meedelen in het resultaat.”
Ook het financieringsmodel dat Anno12 wilde introduceren paste niet bij wat De Nederslandsche Bank (DNB) kende of voor ogen had. Een startup moet vijf jaar vooruit solvabiliteit garanderen. Voor 100.000 verzekerden in vijf jaar tijd, moest er 70 miljoen euro op de plank staan. Om tegemoet te komen aan deze solvabiliteitseisen van DNB rekende Anno12 850 euro voor het lidmaatschap. “Die 850 euro was een giga bottleneck, mensen moesten premie betalen én eenmalig 850 euro. Voor een gezin met twee kinderen boven 18 jaar is dat 3400 euro. En dat in de dure decembermaand. Dat is een van de faalfactoren geweest”, aldus Adolfsen.
Onprofessioneel
Aan de tocht langs de toezichthouders DNB, de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zegt hij gemengde gevoelens te hebben overgehouden. “Echt, wat je met DNB, met de NZa en met de AFM meemaakt, dat is niet normaal. Ik snap bijvoorbeeld niet waarom voor ik een ledencertificaat een prospectus van 426 bladzijden moet schrijven. In leesbare taal. Er is niemand die het kan lezen. Dat terwijl het product zelf zo simpel is. Door de Europese regelgeving is het onleesbaar geworden. Het hele proces is één blackbox, er is geen transparantie.”
DNB had volgens Adolfsen geen ervaring met het behandelen van nieuwe toetreders tot de zorgverzekeringsmarkt. “Met een aantal mensen heb ik het idee dat ze steeds opnieuw wat zochten. Wat je ziet bij DNB is een typische groepsdynamica. Een groep doet iets wat ieder individu niet wil. Dus als je mensen individueel spreekt, zijn ze je ter wille maar als groep ontstaat er dan een proces waarin een soort rem ontstaat. Kan ik bewijzen dat ze ons niet wilden? Nee. Heb ik dat gevoel? Ja.”
“Natuurlijk moet er goed toezicht zijn”, vindt Adolfsen. “En natuurlijk werk ik mee. Maar je ziet hoe onwennig men is met dit soort zaken. (..) Als je zaken ter discussie stelt, wordt dat snel als onwil gezien om mee te werken. Het proces als geheel heb ik als onprofessioneel ervaren.”
Te laat
Uiteindelijk heeft DNB de vergunning afgegeven. Anno12 slaagde er daarna niet in het minimale aantal van 10 duizend verzekerden in het eerste jaar te halen. Het was te laat in het jaar om nog effectief mee te doen in de najaarsrace om de verzekerde.