Dat bleek maandag in een overleg van de Vaste Kamercommissie van VWS met twee juristen van advocatenkantoor AKD. Zij schreven vorige maand een rapport in opdracht van de Tweede Kamer over de mogelijkheden voor de invoering van de verplichting om medisch specialisten in loondienst te laten werken.
Goodwill
Het AKD concludeerde toen dat de ongeveer 6500 medisch specialisten niet gecompenseerd hoeven te worden voor betaalde goodwill. Het zou gaan om een bedrag van twee miljard euro – volgens de FMS is het bedrag hoger. Voor compensatie is weinig juridische basis, vindt AKD. Ook zeggen ze dat een verplichting in loondienst te gaan werken naar verhouding makkelijk kan worden vastgelegd in een wetswijziging.
De voordelen van specialisten in loondienst liggen minder op het financiële vlak, maar meer op de zorg-inhoud en verbetering van de bestuurbaarheid van de ziekenhuisorganisaties. De AKD-juristen wezen erop dat een raad van bestuur voor veel besluiten eerst goedkeuring van de specialisten moet hebben.
Situatie krimp
Advocaat en partner Klaas Meersma van AKD zei bovendien dat het waarschijnlijk is dat de JZOJP bij specialisten in loondienst sneller zal gaan: “De JZOJP kan beter worden gerealiseerd als specialisten in loondienst zijn. Dat zou inderdaad een kostenbesparing kunnen opleveren.” Zijn collega-auteur en jurist Joris Rijken: “De huidige structuur laat zich vooral voelen bij een situatie van krimp. In situaties zoals JZOJP knelt dat systeem.”
Tijd nemen
AKD adviseert een eventuele wetswijziging onder te brengen bij de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza). Wel wezen beide juristen erop om tijd te nemen om alle partijen de kans te geven zich aan te passen. Ze spraken over een periode van twee jaar om de msb’s de kans te geven om te ontbinden.
De overgang zou door de overheid vergemakkelijkt kunnen worden als ze financiële regeling treft, die specialisten een “aanvullende financiële vergoeding zou bieden” voor enkele jaren, vertelde Rijken.
In dit artikel mis ik een belangrijk onderwerp dat tijdens het overleg aan bod kwam. De operatie om vrijgevestigde artsen verplicht in loondienst van het ziekenhuis te laten treden, zal getoetst dienen te worden aan enkele basale uitgangspunten (regels) van het Europese recht, waaronder het recht van vrij verkeer van goederen en diensten binnen de EU-lidstaten. Lidstaten mogen – onder voorwaarden – inbreuk op dat recht maken, maar dan moet die inbreuk wel proportioneel zijn. In het kader van een verplicht loondienstverband voor medisch specialisten houdt een proportionaliteitstoets o.a. in dat de overheid zal moeten aantonen dat er geen minder ingrijpende maatregelen beschikbaar zijn waarmee de doelen van de operatie/maatregel ook bereikt kunnen worden. Of dat voor de hier beoogde maatregel (artsen verplicht in loondienst) het geval is, vereist aanvullend onderzoek. Zonder zo’n onderzoek is de juridische houdbaarheid van de maatregel in een eventuele gerechtelijke procedure twijfelachtig, zo betoogden de juristen van akd-advocaten.