Een overgrote meerderheid van de patiënten weet weinig tot niets van duurzame zorg, terwijl bijna tweederde meer en beter geïnformeerd wil worden. Dat bleek uit onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland vorig jaar. Zo’n zes op de tien respondenten zouden duurzaamheid meewegen in de behandelkeuze.
Fictief consult
Of duurzaamheid ter sprake komt bij het kiezen voor een behandeling, is echter afhankelijk van de arts. “Als artsen een negatieve reactie verwachten, zullen ze duurzaamheid niet snel bespreken”, vertelt LUMC-promovendus Egid van Bree. Daarom onderzocht hij met promovenda Eva Visser, artsen en gedragspsychologen of patiënten inderdaad minder vertrouwen hebben in een arts die duurzaamheid als meewegende factor op tafel legt. Meer dan 1.500 mensen met verschillende achtergronden deden mee aan het onderzoek. Elke deelnemer kreeg vijf scenario’s voorgelegd van een fictief consult: van een ernstige aandoening zoals de behandeling van longkanker tot een minder ernstige aandoening, zoals een verstuikte enkel.
In elk scenario ging de deelnemer als patiënt op bezoek bij de dokter met een bepaalde klacht. De patiënt kreeg bij elk scenario een licht afwijkend behandelvoorstel van de arts. In het vierde scenario werd de meeste nadruk gelegd op duurzaamheid. Zo werd de poederinhalator aanbevolen in plaats van de puffer vanwege de gezondheids- en milieuwinst. “Na de scenario’s reageerden de deelnemers op een aantal stellingen, waarin ze per scenario op een schaal van 1 tot 7 konden aangeven in hoeverre ze vertrouwen hadden in de arts en de behandeling”, legt Van Bree uit.
Ongegronde angst
Bij een klein aantal mensen leidde het expliciet noemen van het duurzaamheidsaspect bij hoge ernst-aandoeningen tot negatieve reacties. “In de open vraag die ze konden beantwoorden, merkte één deelnemer bijvoorbeeld op: ik vind dat gezondheid altijd boven duurzaamheidswinst gaat”, vertelt Van Bree. Overall had het expliciet benoemen van duurzaamheid bij een behandeloptie nauwelijks invloed op de mate van vertrouwen in de arts.
“Er vindt momenteel onder artsen veel discussie plaats of ze duurzaamheid moeten noemen. Op basis van deze studie lijkt de angst voor een negatieve reactie van patiënten in veel situaties ongegrond.” Het onderzoek wordt eind 2025 gepubliceerd in de Lancet Planetary Health.
