Arthur Schellekens, directeur-bestuurder Patiëntenfederatie Nederland | fotografie: Tom van Limpt
Transparantie moet normaal worden in de medisch-specialistische zorg. Dat is de kern van het manifest ‘Inzicht in kwaliteit van medische zorg’ dat de Patiëntenfederatie Nederland op 9 oktober lanceert. Bijna twintig jaar na de invoering van het huidige zorgstelsel is van de belofte van keuzevrijheid en transparantie over de resultaten van medische zorg nog niet veel terechtgekomen.
Kwaliteitsverschillen transparant
Wie zorg nodig heeft, wil weten waar je goed geholpen wordt. Toch is die informatie voor patiënten nauwelijks beschikbaar. Terwijl bekend is dat de verschillen in kwaliteit groot kunnen zijn. Ziekenhuizen en medisch specialisten meten al veel, maar die kwaliteitsinformatie bereikt de patiënt nog maar mondjesmaat. Met dit manifest zeggen brancheorganisaties van zorgaanbieders, beroepsorganisaties voor zorgprofessionals, zorgverzekeraars en de overheid dat dit anders moet.
Leren en verbeteren
Meer transparantie over kwaliteit geeft patiënten niet alleen de informatie die ze nodig hebben om de juiste keuze te kunnen maken. Het zet zorgaanbieders ook aan om van elkaar te leren en samen de zorg steeds beter te maken. “Geen enkele zorgaanbieder wil slecht presteren. Transparantie is dus niet alleen in het belang van de individuele patiënt, maar draagt ook bij aan de kwaliteit van zorg in de volle breedte”, aldus Schellekens.
Uitkomstgerichte Zorg
Opmerkelijk is de steun van partijen die in woorden transparantie steunen, maar in de praktijk weinig daad bij woord voegen. In 2022 had er voor 50 procent van de ziektelast uitkomstinformatie beschikbaar moeten zijn. Oud-minister Edith Schippers formuleerde die ambitie in 2015. Het streven is ook vastgelegd in diverse bestuurlijke zorgakkoorden. Maar het Programma Uitkomstgerichte Zorg, dat daar handen en voeten aan moest geven, bleef tot nu toe vooral een papieren exercitie. Het leverde 33 sets van uitkomstindicatoren op, maar die zijn nog niet in gebruik. Die stagnatie is met name te wijten aan medisch specialisten die de afgelopen tien jaar op de rem hebben getrapt. Dat blijkt uit het onderzoeksartikel ‘VWS floot Zorginstituut terug bij programma Uitkomstgerichte zorg’ van Zorgvisie.
Toegang tot data
Dat zoveel verschillende partijen nu openlijk steun geven aan deze uitgangspunten, is echt een doorbraak, vindt Schellekens. “Veel data is er al. Wat ontbreekt, is dat patiënten er toegang toe hebben in begrijpelijke vorm. Met dit manifest zetten we samen een belangrijke stap om dat wél te gaan realiseren.”
De Patiëntenfederatie nodigt alle partijen die dit streven delen uit om zich aan te sluiten. “We geven jaarlijks tientallen miljarden gemeenschapsgeld uit aan de zorg. Dan is het niet meer dan logisch dat patiënten ook mogen weten wat de kwaliteit is van de zorg die geleverd wordt. We zien dit manifest als een startpunt van een coalitie van welwillende partijen die de komende tijd na twintig jaar eindelijk écht beweging gaat brengen op dit terrein”, aldus Schellekens.
