Investeren in onderzoek naar praktijkervaringen en langetermijneffecten is net zo belangrijk als het ontwikkelen van nieuwe technologie, aldus het CEG in de signalementen ‘Robotisering in de langdurige zorg’ en ‘Sensoren in de thuissituatie’, die zijn aangeboden aan het ministerie van VWS.
Eerder dit jaar werd het signalement ‘Gezondheidsapps en wearables bij preventie’ aangeboden aan het ministerie.
Inzet robots
Het eerste signalement betreft de inzet van robots in de langdurige zorg. Beleidsmakers hebben hier hoge verwachtingen van. Zo kunnen robots een oplossing zijn voor het dreigende tekort aan zorgpersoneel. Robots kunnen medicijnen rondbrengen, cliënten eten geven en hen wassen. Maar goede zorg is meer dan het uitvoeren van deze taken, aldus het signalement. Het gaat over betekenisvol contact, het beschermen van waardigheid en het ondersteunen van de autonomie van cliënten. Het CEG stelt dat deze waarden als uitgangspunt moeten dienen bij de verdere ontwikkeling van robots in de langdurige zorg.
Sensortechnologie
Sensortechnologie in de thuisomgeving belooft dat mensen (langer) zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Tegelijkertijd roept het allerlei ethische vragen op over autonomie, veiligheid en gelijke toegang tot en rechtvaardige verdeling van zorg. Ook leidt zulke technologie tot vraagstukken over veranderende zorgrelaties. Juist bij het gebruik van sensortechnologie pleit het CEG ervoor te investeren in onderzoek naar praktijkervaringen van gebruikers op de langere termijn. De resultaten van dit onderzoek moeten leidend zijn bij de ontwikkeling van de technologie en uitbreiding van inzet van sensoren.
Werk in uitvoering
E-health is ‘werk in uitvoering’, is de conclusie van het drieluik. Het is een doorlopend experiment. Ethische en juridische kwesties over privacy, toestemming en databeheer vragen om aandacht op maatschappelijk niveau. Ook mogelijke ongewenste effecten moeten hierbij aan bod komen. E-health kan waarden zoals solidariteit, toegankelijkheid en kwaliteit van zorg versterken, maar ook onder druk zetten. Deze kernwaarden in de zorg vragen om gedeelde verantwoordelijkheid, alertheid en voortdurende aandacht, aldus het CEG.
