“Met de arbeidsmarktproblematiek, de toenemende zorgvraag en de stijgende kosten neemt de druk op het vinden van gezamenlijke oplossingen steeds verder toe”, schrijft TwynstraGudde in het rapport: “Maar de oplossing ‘samenwerken’ is niet eenvoudig.”
In de gesprekken geven bestuurders aan dat samenwerking vraagt om oneindig veel geduld en focus. Het is een zoektocht tussen enerzijds het directe en kortetermijnbelang van de eigen organisatie en de veelal langeretermijninsteek van het samenwerkingsverband. “Tel daar de grote mate van (bestuurlijke) afstemming bij op en de verleiding om individueel door te gaan is duidelijk”, aldus het adviesbureau.
Afstemmingslaag
Opgelegde regionalisering zou averechts werken, omdat de kans groot is dat het leidt tot een aanvullende bestuurlijke afstemmingslaag en de incongruentie van regiogrenzen versterkt. Zorgbestuurders weten als vanzelf met welke partijen samenwerkingen kansrijk zijn en met welke partijen het minder logisch is om samen op te trekken, meent TwynstraGudde op grond van de gesprekken.
De gesprekspartners tippen hun collega-bestuurders voornamelijk om samenwerking een belangrijk plek te geven in de eigen strategische koers. Alleen door interne druk komt verandering tot stand. Ook dagen de geïnterviewden de zorgbestuurders uit comfortabel te worden met het gevoel van de spagaat tussen interne en externe belangen rond samenwerken. Samenwerking kan ontzettend ongemakkelijk zijn, maar anderzijds zouden de verbanden zonder deze schuring er niet toe doen. Het is de kunst goed met deze (tegenstrijdige) belangen om te gaan. Daar ligt de uitdaging voor samenwerking.
Uiteraard geen opgelegde regionalisering, maar zoals hoogleraren Jan Rotmans en Bob de Wit beschrijven: de maatschappij is aan het kantelen en regionalisering is de nieuwe maatschappelijke organisatiegraad. Nationaal werk niet meer, dus wachten op ‘Den Haag’ is nutteloos en lokaal is te klein om expertise overeind te houden. Daarbij is de maatschappij blijvend toenemend complex en turbulent, met informatie voor iedereen beschikbaar. Dus zul je al ‘leider’ permanent alert moeten zijn op het aanpassen van je (regionale) coalities. Dat schuren moet bedrevenheid worden, want het is niet anders en zal steeds mee zo worden. Lees Society 4.0, en Hoogleraar Freek Peeters over leiderschap. Nog meer nieuw normaal!