Driekwart van de verpleegkundigen en verzorgenden heeft behoefte aan extra scholing over palliatieve zorg. Dit is sinds 2002 onveranderd, ondanks nieuwe richtlijnen en de toename aan scholing, instrumenten en consultatiemogelijkheden, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL en EMGO+ in het tijdschrift voor verpleegkundigen TVZ.
Van de verpleegkundigen en verzorgenden die de afgelopen twee jaar palliatieve zorg hebben gegeven, zegt maar de helft daar voldoende voor te zijn opgeleid. In de basisopleiding krijgt 17 procent een aparte module palliatieve zorg, 72 procent is geschoold in het omgaan met een naderend overlijden, 64 procent in lichamelijke verzorging van een overleden patiënt en 56 procent in het voeren van een ‘slecht nieuws gesprek’.
Scholing
Ondersteuning bij religie of levensovertuiging, wetgeving rond euthanasie, beslissingen rond het levenseinde, instrumenten voor het meten van pijn en kennis van de zorg rond overlijden in andere culturen, zijn veel minder vaak aan de orde geweest. Vooral in de thuiszorg, maar ook in de zorg voor verstandelijk gehandicapten en de psychiatrie bestaat behoefte aan extra scholing.
Cultuur
De meeste behoefte is er aan kennis rond het overlijden in andere culturen (45 procent) en wet- en regelgeving rondom euthanasie en zelfdoding (40 procent). In de meeste instellingen bestaan wel richtlijnen: 81 procent van de verpleegkundigen en verzorgenden geeft aan dat er binnen de instelling richtlijnen, protocollen en checklists zijn voor zorg aan het levenseinde. Wel is er nog behoefte (28 procent) aan richtlijnen voor palliatieve sedatie en hoe te handelen bij euthanasieverzoeken.
Advies
Driekwart van de verpleegkundigen en verzorgenden kan binnen de eigen organisatie terecht voor advies over zorg rond het levenseinde. Daarnaast bestaan er landelijke multidisciplinaire consultatieteams, die kosteloos zijn te raadplegen. Toch is de helft van de verpleegkundigen en verzorgenden hier niet van op de hoogte. Ruim een kwart (27 procent) geeft aan dat er geen consultatiemogelijkheden zijn, terwijl ze die wel wensen.
PR
“Als de helft van de verpleegkundigen en verzorgenden nog niet weet dat er overal in het land consultatieteams palliatieve zorg zijn, dan is de PR van die teams nog niet effectief genoeg”, concludeert NIVEL-programmaleider professor Anneke Francke. “Verpleegkundigen en verzorgenden moeten bij vragen en problemen in de zorg voor ongeneeslijk zieke patiënten, weten waar ze terechtkunnen.”