Dat zorgverzekeraars zorg inkopen bij ziekenhuizen weten de meeste van onze klanten wel, maar waarom we dat doen is niet altijd duidelijk. Logisch, want je hebt een verzekering en als je naar het ziekenhuis moet, betaalt de zorgverzekeraar. Maar uiteindelijk is het premiegeld van de klant en moet hij van onze afspraken kunnen profiteren.
Kwaliteit
Achmea is de afgelopen jaren bij de inkoop gericht geweest op kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid. Ook dit jaar. Zo hebben ziekenhuizen in het voorjaar vragen over kwaliteit en veiligheid moeten beantwoorden in ons webportaal. Vragen over accreditatie, specifieke proces- en uitkomstindicatoren van zorg en afspraken over zinnige en zuinige zorg. De vragen, die overwegend gebaseerd zijn op landelijke afspraken over kwaliteit van zorg, organisatie van zorg (spreiding en concentratie) en doelmatigheid (gepast gebruik), zijn door onze inkoopteams in de gesprekken met ziekenhuizen besproken. Ze maken integraal onderdeel uit van het contract. Een beleid dat eerder door zorgaanbieders is geprezen. Op onderdelen zelfs beoordeeld als mogelijk “te inhoudelijk”. Daar worden we beter van.
Prijs
Terugkijkend naar 2011 en 2012 en kijkend naar cijfers van 2013, is duidelijk dat de jarenlange gestage groei in ziekenhuizen, al in 2011 een eerste afvlakking liet zien. In 2012 was er geen sprake meer van groei in patiëntenaantallen. In 2013 is sprake van evidente krimp. Nu de productie niet alleen stagneert (2012) maar echt daalt (2013), moet er naast de kwaliteit logischerwijs gekeken worden naar de hoogte van de financiële afspraken.
Inmiddels begint het stof rondom de veranderingen in de systematiek van financiering van ziekenhuizen neer te dalen. Maandelijks ontvangen we van ziekenhuizen productiecijfers. Op basis daarvan constateren wij een krimp van ruim 4% in 2013.Slechts een enkel ziekenhuis groeit. Voor het eerst sinds 2 jaar kunnen we vergelijkingen maken tussen ziekenhuizen op volume en prijs. Volume-informatie komt van de declaraties die ziekenhuizen sturen. Prijsinformatie hebben we vanuit offertes die ziekenhuizen indienen. De prijsinformatie laat verschillen zien, die oplopen tot meer dan 20% in prijsstelling en totale kosten. Dit prikkelt ons om ook over de prijs van behandelingen te praten.Uiteraard moeten we voorzichtig zijn in het 1 op 1 doorvertalen van deze prijsverschillen in contractafspraken. In veel gevallen is er gewoon ruimte voor verbetering van de prijsstelling. Dat kan ook in kleine stapjes. Door bijvoorbeeld het beter organiseren van zorg en keuzes te maken waar je als ziekenhuis echt goed in bent, zoals we onlangs met het AMC in Amsterdam hebben afgesproken.
Dat gesprek naast kwaliteit over de prijs van behandelingen is toch niet onlogisch? Immers, we kopen in met geld dat door onze verzekerden wordt opgebracht. Daarvoor worden wij geacht zinnige en zuinige zorg in te kopen. En voldoende zorg, maar niet meer dan nodig.
Kwaliteit en prijs = Betaalbaarheid
Macrobetaalbaarheid is de hoeksteen van solidariteit. Een groot goed en iets wat waard is om voor te strijden. Want we zien dat meer en meer verzekerden kiezen voor een hoger eigen risico om premie te besparen. Maar als men vervolgens zorg nodig heeft, zit dat hogere eigen risico in de weg. En kan het een drempel worden. Wellicht wordt zo ook zeer noodzakelijke zorg gemeden, met alle risico’s van dien op de lange termijn.
Als het niet lukt om na een jaar van stagnatie (2012) en na een jaar van krimp (2013), in 2014 een stap naar beneden te maken qua totale ziekenhuiskosten, wanneer lukt dat dan wel? Wij zien een rol voor ons maar ook voor zorgaanbieders als bewakers van macrobetaalbaarheid van zorg en daarmee toegang van alle Nederlanders tot goede zorg. Want naast het vertalen van productiekrimp in onze inkoop, zijn er verschillende rapporten over zinnige en zuinige zorg. Rapporten waaraan zowel door ziekenhuizen als zorgverzekeraars op diverse momenten adhesie is betuigd. Daar zouden we samen nog meer werk van moeten maken. Het omzetten van al die besparingsbeloften uit al die rapporten kunenn we omzetten in klinkende munt: lagere zorgkosten en lagere zorgpremies, met behoud van kwaliteit. In het belang van onze verzekerden en de patiënten van de ziekenhuizen.
Wout Adema
Directeur medisch specialistische zorg en ggz bij Achmea