De Nederlandse ziekenhuizen presteren in 2012 voor het eerst in vier jaar tijd gemiddeld slechter dan het jaar ervoor. Dit constateert adviesbureau ZiNData op basis van een eigen Early Warning System (EWS).
Over 2012 behaalden de ziekenhuizen volgens ZiNData een EWS-score, waarin naast de financiële resultaten ook de productie, arbeidsproductiviteit en marktpositie zijn verdisconteerd, van 4,3. In 2010 lag deze EWS-score met een gemiddelde van 4,0 drietiende punt lager, in 2011 was dit zelfs 3,9. Alleen in 2009 lag de EWS-score met 4,5 hoger dan dit jaar. Binnen de EWS-systematiek van ZiNData geldt: hoe hoger de score is, hoe groter de bedrijfseconomische risico’s.
Waarschuwing
Met een EWS-score van 17 zit ziekenhuis De Sionsberg het dichtst bij de maximale EWS-score van 24. Ook het Gemini ziekenhuis, het Maasstad ziekenhuis, het Maas ziekenhuis Pantein en de Ommelander Zieken Groep staan met een EWS-score van tussen de 12 en 10 hoog op de waarschuwingslijst.
Stijging
Volgens ZiNData hebben in totaal twaalf ziekenhuizen een EWS-score van 8 punten of meer. Dit zouden er mogelijk dertien kunnen zijn, ware het niet dat ZiNData bij het opstellen van de EWS-lijst nog niet kon beschikken over de gegevens van het noodlijdende LangeLand ziekenhuis. Het aantal ziekenhuizen met een veilige score van 0 punten is juist gedaald van tien naar acht.
Verlies
Het aantal ziekenhuizen met een negatief netto resultaat is met zeven ziekenhuizen gelijk gebleven ten opzichte van 2010. Wel is hun gezamenlijke verlies gestegen van ruim 26 miljoen euro naar bijna 31 miljoen euro.
Schuldpositie
De achilleshiel van de ziekenhuizen is volgens ZiNData de schuldpositie. “Doordat de rente de laatste jaren redelijk stabiel is en de schulden zijn toegenomen, groeiden de financiële lasten wel in absolute zin”, constateert ZiNData. “Dit legt druk op het exploitatieresultaat van een ziekenhuis.” De totale financiële lasten van de Nederlandse ziekenhuizen zijn in 2011 tot boven de 400 miljoen euro gestegen, aldus ZiNData. “Indien de rente op de kapitaalmarkt zou gaan oplopen, kunnen ziekenhuizen daardoor mogelijk in de problemen geraken.”
Positief
Een positieve ontwikkeling ligt volgens ZiNData in het feit dat het aantal ziekenhuizen met een weerstandsvermogen van 15 procent of hoger is gestegen. Ook de groeiende productiviteit is volgens ZiNData een gezonde ontwikkeling. “Indien de productiviteit blijft stijgen, zou dit de afname van het aantal beschikbare arbeidskrachten enigszins kunnen verzachten”, aldus ZiNData.
Gat
Met de eigen EWS-systematiek zegt ZiNData het gat te vullen dat VWS en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) hebben laten vallen. Enkele jaren geleden was er vanuit de politiek een sterke roep om een early warning systeem voor ziekenhuizen. Sindsdien is het volgens ZiNData stil geworden rond het onderwerp. “De NZa kreeg geen budget om dit project op te pakken en had veel andere prioriteiten, zoals de voorbereiding en invoering van diepgaande aanpassingen van het financieringssysteem voor de ziekenhuizen”, aldus ZiNData. “Daarnaast bleek het met de probleemziekenhuizen met een sisser af te lopen: geen enkel ging echt failliet.” Volgens ZiNData dreigt zo de baby met het badwater te worden weggegooid. “Nu zulke grote veranderingen plaatsvinden in de financiering en organisatie van de ziekenhuiszorg is gedetailleerd inzicht meer nodig dan ooit.”