Al twee jaar steggelen psychiaters in ggz-instellingen en hun werkgevers over het pensioen van de medisch specialisten. Voor de psychiaters is de maat vol, zij draaien dinsdag een zondagsdienst bij hun instellingen. Het zal echter niets uithalen, zeggen de werkgevers, verenigd in GGZ Nederland. Zij willen pas bij de volgende cao-onderhandelingen verder praten.
De pensioenen van psychiaters in dienst van geestelijke gezondheidszorg-instellingen worden sinds 1 januari 2015 door een kabinetsmaatregel afgetopt. Dat betekent dat over het salarisdeel boven de 100 duizend euro niet langer onder fiscaal gunstige voorwaarden pensioen kan worden opgebouwd. Zowel het werknemers- als werkgeversdeel van de pensioenpremie wordt daardoor verlaagd. Voor zo’n 2100 psychiaters betekent dit dat ze duizenden euro’s pensioen per jaar mislopen.
Principe
De psychiaters willen in ieder geval het werkgeversdeel terug hebben. Daarom gaan nagenoeg alle medisch specialisten in dienst van 37 ggz-instellingen op 1 november actie voeren door op dinsdag te werken als op zondag. Zij worden hierin gesteund door de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD) en werknemersorganisatie FBZ. Ook de Federatie Medisch Specialisten, waar de Nederlandse Vereniging van Psychiatrie (NVvP) lid van is, staat achter de psychiaters. Andere bonden voor de sector, zoals FNV Zorg en Welzijn, steunen de actie niet.
De actievoerders zeggen met name boos te zijn omdat zij zich door de werkgevers niet serieus genomen voelen. “Wij voeren deze actie niet voor het geld, maar voor het principe”, zegt psychiater Isis Elzakkers. “De manier waarop wij de afgelopen maanden zijn behandeld, is namelijk ongehoord. We hebben geprobeerd om tot een oplossing te komen, maar onze werkgevers laten ons in de kou staan.”
Niet overzien
Rob Jaspers, bestuurslid van de werkgeversorganisatie GGZ Nederland, neemt het dat de psychiaters kwalijk dat zij actievoeren “ten koste van de patiënten”. Hij wijst erop dat geen van beide partijen de gevolgen van de maatregel direct heeft overzien. “Daarom is bij de laatste cao-onderhandelingen besloten om deze eerst te laten onderzoeken”, zegt hij. “Uit de berekeningen is gebleken dat wij geen geld overhouden om de pensioenaftopping voor de psychiaters te compenseren.”
“De maatregel is door het kabinet opgelegd, voor inkomens hoger dan 100 duizend euro”, vervolgt Jaspers. “De rijksoverheid heeft met de lagere pensioenopbouw rekening gehouden en geeft ons minder geld om onze arbeidskosten te dekken. Als wij de pensioenaftopping voor de psychiaters moeten compenseren, zal dat ten koste gaan van andere werknemers en uiteindelijk van de zorg.”
GGZ Nederland is bereid om met de psychiaters verder te praten, maakt Jaspers duidelijk. Dat kan echter niet op dit moment, maar pas bij de volgende cao-onderhandelingen. “De huidige cao loopt in maart 2017 af, dan kunnen we weer verder kijken. Maar dan moeten we ook met de andere bonden om de tafel, die voor de andere werknemers kunnen spreken, omdat het ook over hun inkomen gaat”, aldus het bestuurslid van GGZ Nederland.
Chantage
Volgens psychiater Elzakkers klopt het niet dat compensatie ten koste zou gaan van collega’s en cliënten. “Dat is aantoonbaar onjuist en morele chantage”, zegt zij. “Dat kan geen enkele werknemer accepteren. Wij vragen niet méér dan waar we recht op hebben. We vragen alleen maar het geld terug dat tot voor kort gewoon in ons pensioen werd gestoken. Niet meer en niet minder.”
Volgens de actievoerders wordt er ook juist rekening gehouden met de cliënten. “Uitgangspunt is dat de patiënt zo min mogelijk last heeft van de actie”, zegt Elzakkers. “Afspraken met patiënten zijn zoveel mogelijk verzet zodat ze niet voor niets naar de instelling komen. Uiteraard gaan spoedopnames wel gewoon door.”
De psychiaters verrichten dinsdag patiëntvriendelijke werkzaamheden. Aan raden van bestuur wordt onder andere lunch aangeboden zonder beleg, patiënten krijgen taart en er wordt een ‘weggeefwinkel’ voor patiënten op poten gezet.
Ziekenhuizen
De pensioenaftopping geldt niet alleen voor de psychiaters, maar voor alle medisch specialisten. De universitair medisch centra bereikten eind 2015 een akkoord met hun medisch specialisten om compensatie te regelen. Onder de algemene ziekenhuizen heeft een aantal al afspraken gemaakt om het pensioen van de specialisten aan te vullen. Bij een aantal andere zijn de onderhandelingen spaak gelopen.
