Beeld: Andrey Popov / stock.adobe.com
JBR baseert zich voor de monitor op alle zorgtransacties die zorginstellingen hebben ondertekend en zijn goedgekeurd door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in de periode 2019-2024.
Het bureau haalt het politieke sentiment aan als reden voor de afname. Met de misstanden bij Co-Med en problemen bij andere zorgaanbieders in het achterhoofd heeft een meerderheid van de Tweede Kamer herhaaldelijk gestemd voor een verbod op private equity in de zorg. Maar zowel Conny Helder als Fleur Agema wilden hier niet aan.
Zwart-wit debat
De opstellers van het JBR-onderzoek roepen op tot nuance. “De discussie over private equity in de zorg gaat vaak over rendement, maar zou eigenlijk over continuïteit en kwaliteit moeten gaan,” zegt Caspar van der Geest, partner bij JBR. “Kapitaal is noodzakelijk om te kunnen vernieuwen, verduurzamen en digitaliseren, juist in sectoren waar marges onder druk staan.”
“De sector verdient meer dan een zwart-wit debat over ‘goed’ publiek en ‘fout’ privaat geld,” stelt Thomas van Amerongen, senior consultant bij het adviesbureau. “De politiek zou moeten sturen op transparantie en langetermijnbetrokkenheid, in plaats van kapitaalvormen bij voorbaat uit te sluiten.”
In de analyse van JBR valt een transactie onder ‘private equity’ wanneer het kopende bedrijf een investeringsmaatschappij is of er een meerderheidsaandeelhouder van is. Zo zijn er ook commerciële instellingen die organisaties overnemen, maar niet onder deze noemer vallen. Dat zijn bijvoorbeeld bedrijven in handen van een privaat persoon of een beursgenoteerd bedrijf. Deze transacties vallen in de categorie ‘privaat overig’.
Mondzorg
Inclusief mondzorg was het aandeel private equity 41 procent van de totale transacties. Hoewel private equity nog steeds de grootste groep is, is het aandeel flink gedaald. In 2022 deed private equity nog 53 procent van alle fusies en overnames in de Nederlandse zorg. Maar exclusief mondzorg, wat altijd populair is geweest bij investeerders, daalt het aandeel van private equity van 50 procent in 2023 naar 33 procent vorig jaar.
Private equity is nog steeds groot in de mondzorg met 34 transacties. Ook in de medisch-specialistische zorg zijn deze investeerders met 24 transacties nog relatief groot. Verder laten deze investeringsmaatschappijen zich zien in de paramedische zorg, arbodienst en met 1 transactie in de geboortezorg.
Is het te veel gevraagd voor een journalist om:
1 NIET de spreekbuis te zijn van een commercieel clubje adviseurs, en:
2 een eigen interpretatie te geven van wat er speelt; voors en tegens, analyse, je weet wel.
De struggle voor clicks blijkt belangrijker dan de inhoud van het vak.
Goed dat JBR hier wederom een analyse over heeft gemaakt. De zwart-wit discussie is heel herkenbaar en brengt (innovatie in) de zorg niet verder. Het gaat er in eerste instantie om dat een organisatie (patiënt)waarde toevoegt.