Het pgb-gebruik kan nog met bijna zeventig procent groeien. De helft van deze groei komt voor rekening van nieuwe gebruikers. Dat constateert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) op basis van een studie naar het pgb.
Explosief
De SCP-studie ‘De opmars van het pgb’ maakt eens te meer duidelijk dat het pgb-gebruik de afgelopen jaren explosief is gegroeid. Tussen 2005 en 2009 groeide het gemiddelde pgb-gebruik met jaarlijks 28 procent, tegen een gemiddelde groei van het gebruik van zorg in natura van jaarlijks 1,3 procent. Dit heeft er toe geleid dat de totale pgb-uitgaven in deze periode jaarlijks met 24 procent zijn gestegen, tegen een gemiddelde stijging van 6 procent van de totale AWBZ-uitgaven.
Vraagstimulering
De buitenproportionele groei van het pgb is volgens het SCP voor een belangrijk deel te wijten vraagstimulerende werking van het pgb. Tweederde van de aanvragers maakte voor de aanvraag van een pgb geen gebruik van reguliere zorg of ontving mantelzorg. Daarbij komt dat de toegankelijkheidscriteria in Nederland breder zijn dan in het buitenland. Bovendien zijn de toegekende budgetten relatief hoog, hetgeen de vraag nog eens extra stimuleert.
Toegangscriteria
Het SCP merkt wel op dat het gebruik van een pgb in vergelijking met zorg in natura vaak goedkoper is. Om die reden is het volgens het SCP wenselijk dat het aantal pgb-gebruikers groeit. Het SCP constateert tezelfdertijd dat de betaalbaarheid van de langdurige zorg op kortere termijn in het gedrang komt door de sterke groei van zowel het aantal pgb-houders als het gebruik van zorg in natura. Om die reden adviseert het SCP om de toegangscriteria voor zowel het pgb als zorg in natura kritisch onder de loep te nemen, zodat de zorg voor cliënten met een zwaardere zorgbehoefte gewaarborgd blijft.